آیت الله سید محمد حسین علوی بروجردی می گوید:
اگر خوانندگان عزیز به خاطر داشته باشند ، در فصول اول كتاب به مناسبت ذكری كه از مرحوم سید محمد طباطبایی به میان آمد ، نامی هم از آقا محمد علی كرمانشاهی فرزند ارجمند وحید بهبهانی برده شد .
حوزه علمیه كرمانشاه كه از آن روز با وجود آن عالم جلیل موقعیت خاصی یافته بود مركز تجمع بزرگان علم و یكی از حوزههای معتبر علمی شیعه بود كه دوران مختلفی را پیموده و اخیرا هم به همت والای آیت الله مرحوم حاج شیخ محمد هادی جلیلی میرفت كه دوران پرعظمت گذشته خود را تجدید نماید . آیت الله فقید در این شهرستان بزرگ ، اثر زیبا و جالبی از خود باقی گذارده است كه بیاندازه تماشایی است . بزرگترین امتیاز این مدرسه در این است كه تنها مدرسه منحصر به فرد شهرستان كرمانشاه است كه فقط مدرسه است . اگر چه در كرمانشاه اكثر مساجد دارای حجراتی هستند كه برای پذیرایی از طلاب آماده گردیده است ، ولی مدرسه مستقل در كرمانشاه فقط همین مدسه است كه در زمینی به مساحت دو هزار و پانصد متر كه از طرف آقای حاج عباسعلی فرهودی اهدا شده است در دو طبقه و به سبكی بسیار بدیع و جالب با 60 اتاق بنا گردیده و رعایت همه جهات در ساختمان این مدرسه شده است ، مجموع مخارج مدرسه در حدود نیم میلیون تومان شده است كه قسمتی را بازرگانان و مردان خیر كرمانشاه و بقیه را آیت الله فقید پرداختهاند و بعد از ساختمان هم به دستور آیت الله فقید یك دسته از طلاب قم به سرپرستی عالم جلیل القدر و دانشمند معظم آقای امام سدهی و چند نفر از مدرسین بزرگ و برجسته حوزه قم در میان استقبال پرشور و گرم مردم كرمانشاه به این شهر وارد و در مدرسه ساكن و دانشمند محترم و خطیب شهیر آقای فلسفی هم كه به امر آیت الله فقید همراه این عده به كرمانشاه وارد شده بود در خلال چندین شب سخنرانی ، موقعیت حوزه علمیه كرمانشاه و ارزش این اقدام بزرگ آیت الله فقید را تشریح و در حالی كه سیل نامه و تلگراف تشكر و تقدیر از كرمانشاه به قم سرازیر بود و همه طبقات از این اقدام آیت الله سپاسگزاری می نمودند حوزه كرمانشاه و مدرسه جدید البنا افتتاح و صفحه دیگری به تاریخ خدمات آن مرد بزرگ آسمانی افزوده گردید . نكتهای را كه لازم است تذكر داده شود این است كه مردم با همت و قدرشناس شهرستان كرمانشاه ، بعد از رحلت آیت الله فقید همه امور مدرسه و طلاب را كه زیر نظر مستقیم دانشمند محترم و عالم متقی حجت الاسلام آقای جلیلی فرزند برومند آیت الله جلیلی كه خود جوانی با ایمان و عالم و بزرگوار و سالها در قم و نجف تحصیل نمودهاند تكفل نموده و فعلا به حمد الله مدرسه با وضع آبرومندی اداره می شود و امید است كه خداوند عالم این حوزه و همه حوزه های علمی را از گزند حوادث مصون و محفوظ بدارد .
………………………………………………………………………………….
علوی بروجردی، سید محمد حسین، خاطرات زندگانی حضرت آیت الله العظمی بروجردی ،ص108.
مدرسه آیت الله بروجردی درکرمانشاه
به همت و دستور آیت الله بروجردی مقدمات خرید زمین این مدرسه فراهم شد . یکی از افراد خیر کرمانشاه به نام حاج عباسعلی فرهودی زمین آن را به مساحت 3500 متر مربع به ارزش هفتاد هزار تومان به طور رایگان در اختیار نماینده معظم له قرار داد و کار ساختمان سازی آن آغاز گردید . برخی از تجار تهران و کرمانشاه هزینه باقیمانده آن را بر عهده گرفتند و مقداری از آن هم خود مؤسس تقبل کرد . بنای مدرسه در دو طبقه با شصت حجره و متعلقات در سال 1335 ه.ش. به پایان رسید و در اختیار طلاب علوم دینی قرار گرفت و این در حالی بود که قبل از آن شهر کرمانشاه فاقد مدرسه مستقل برای طلاب علوم دینی بود .
……………………………………………………..
ابازری ، عبدالرحیم آیت اخلاص، ص 93.
مدرسۀ آیت الله بروجردی در کرمانشاه
سابقه دینی کرمانشاه از لحاظ امور دینی و حوزۀ علمی از زمان مرحوم آقا محمد علی کرمانشاهی مجتهد معروف فرزند ارشد استاد کل وحید بهبهانی متوفی به سال 1216 که از کربلا به ایران آمد و در این شهر رحل اقامت افکند، آغاز می شود. از آن زمان بسیاری از علما روی به آن شهر نهاده و با استفاده از محضر آقا محمد علی و علمای دیگر به مقامات علمی و عملی نائل گشته، و از همین جا شالودۀ حوزۀ علمیۀ کرمانشاه پی ریزی شد، ولی از یک ربع قرن به این طرف کرمانشاه مانند اغلب شهر های ایران اهمیت حوزه خود را از دست داد. بعد از شهریور بیست مرحوم آقا شیخ محمد هادی جلیلی عالم بزرگ کرمانشاه حوزۀ مختصری دائر و از جانب مرحوم آیت الله اصفهانی به ادارۀ امور آن همت گماشت.
شهر کرمانشاه اصولاً مدرسه مستقلی نداشت، و مدرسه آن منحصر به حجراتی در اطراف مسجد حاج شهباز خان بود که معبر عمومی است، و از این نظر ادارۀ یک حوزه مرتب ر امشکل می نمود. تقریباً دوازده سال پیش یکی از علمای محترم کرمانشاه، آقای حاج سید محمد میبدی هنگام تشرف به خدمت آیت الله فقید موضوع را مطرح و جداً از آن فقید سعید می خواهند دستور دهند مدرسۀ آبرومندی که در خور شأن محصلین علوم دینی باشد در کرمانشاه ساخته شود و حضرت آیت الله نیز عنایت بیشتری به وضع حوزۀ آن شهر داشته باشند.
آن پیشوای بیدار نیز منظور ایشان را اجابت نموده طی نامه ای که برای مرحوم حاج حسن ارجمند وکیل خودشان مرقوم داشته بودند، دستور دادند که باهمکاری آقایان علمای کرمانشاه وجوه لازمه را تأمین و از طرف ایشان شروع به ساختمان چنین مدرسه ای بنمایند، خودشان نیز مبلغ ده هزار تومان به این منظور اختصاص دادند.
نویسندۀ این کتاب آن ایام که مصادف با ماه رمضان بود در کرمانشاه بودم، و در بعضی از جلسات بنای آن شرکت داشتم، و برای تأسیس آن نیز طی سخنرانی های خود در منبر تبلیغ می نمودم و و ضرورت بنای آن را مورد تأکید قرار می دادم. در اولین جلسه ای که تجارو علمای کرمانشاه با حضور مرحوم شیخ هادی جلیلی گرفتند یکی از محترمین کرمانشاه به نام آقای حاج عباسعلی فرهودی زمین آن ر ابه مساحت 2500 متر و به ارزش هفتاد هزار تومان به طور رایگان اهدا کرد، سپس شروع به ساختمان کردند.
کلیۀ هزینه ساختمان مدرسه (غیر از زمین آن) در حدود پانصد هزار تومان می شود. قسمتی از کرمانشاه و تهران تهیه شد و بقیه را آیت الله بعهده گرفتند. بدین گونه مدرسه آیت الله بروجردی کرمانشاه در دو طبقه بسیار عالی تکمیل و آمادۀ کار شد. بعد از خاتمه کار، به دستور آیت الله فقید، عده ای از محصلین حوزۀ علمیه قم به سرپرستی سه نفر از علمای بزرگ و با شخصیت حوزه، آقایان امام سدهی، حاج شیخ عبدالجواد اصفهانی، و حاج شیخ عطاء الله اصفهانی برای افتتاح آن همراه چند تن از علما و نمایندۀ خودشان عازم کرمانشاه شدند.
این هیئت علمی به معیت خطیب شهیر جناب آقای فلسفی که به امر آیت الله فقید برای ایراد ده جلسه سخنرانی در موقع افتتاح حوزه مزبور دعوت شده بودند حرکت نموده و پس از ورود طی تشریفات پر شور و بی نظیری مدرسه کرمانشاه در آذرماه 1335 شمسی افتتاح و امور آن زیر نظر سه عالم محترم نامبرده اداره شد.
بعد از وفات مرحوم مرحوم شیخ هادی جلیلی که ریاست دینی کرمانشاه و اطراف را داشتند، از طرف آیت الله فقید آقای حاج شیخ عبدالجلیل جلیلی فرزند وی نظر به این که اهل محل هستند، به سمت سرپرستی مدرسه تعیین و اینک ایشان و آقایان نامبرده و آقای حاج شیخ حسن علامی که ایشان نیز از علما وفقهای معروف می باشند، امور علمی و تدریس سطح و خارج حوزه آن جا را بعهده دارند.
مدرسه آیت الله بروجردی در کرمانشاه دارای 60 حجره است، و 150 محصل علوم دینی در آن تحصیل می کنند. بعد از بنای مدرسه آقای حاج فرهودی چند باب مغازه و آقای حاج علی سارابی از محترمین کرمانشاه قسمتی از اراضی خود را وقف آن نموده اند. امیدوریم سایر اهل خیر نیز همت نموده از وقف و اهداء قسمتی از املاک خود برای مدرسه مزبور که یادگار بزرگ آیت الله بروجردی در آن صفحات است، مضایقه ننمایند تا امور مدرسه مستقلاً از عوائد آن تأمین شود، و پس از آیت الله فقید به حیات علمی خود ادامه دهد.
………………………………………………………………………………………………………
دوانی ،علی، مفاخر اسلام ،ج12،ص431.
مدرسه کرمانشاه
این مدرسه در زمینی به مساحت دو هزار و پانصدر متر و در دو طبقه بنا شد و دارای 60 اتاق و همچنین کتابخانه می باشد
………………………………………………………………………………………………….
تهوری، مسلم،آیت الله بروجردی و اتحاد دنیای اسلام(منادیان تقریب3)، ص 150.
تأسیس مدرسۀ علمیۀ کرمانشاه
حمایت از حوزه های علمیۀ موجود وهمچنین تأسیس مدرسۀ دینی در شهرهایی که فاقد حوزه بودند،مورد علاقه وتوجه آیت الله بروجردی بود.یکی از آن موارد،ایجادمدرسۀ دینی در شهر کرمانشاه بود که در یک نقطه مناسب شهر بنا گردید ومتصدی این کار نیز یکی از افراد مورد اعتماد ایشان در کرمانشاه بود. پس از اتمام ساختمان برای افتتاح مدرسه وچند شب سخنرانی به دستور معظم له در آذر 1335 شمسی به این شهر مسافرت نمودم.تا آن جا که به خاطر دارم سه نفر از علمایی که در قم بودند-آقای امام جمعه سده، آقای اشرافی اصفهانی وآقای شیخ عبدالجواد –به در خواست معظم له با جمعی از طلاب،که به نظرم می آمد بعضی از آنها هم کرمانشاهی بودند ودر قم تحصیل می کردند،داوطلب اقامت وادامۀ تحصیل در این شهر شدند.
……………………………………………………………………..
خاطرات و مبارزات حجت الاسلام فلسفی،مركز اسناد انقلاب اسلامی ،ص211.