حضرت آیت اللّه العظمى آقاى حاج شیخ لطفاللّه صافى(مد ظله العالى)، فقیه، اسلام شناس و اندیشمند بزرگ معاصر، در سال 1337 هـ .ق، در شهر گلپایگان، قدم به صحنه هستى نهاد.
والدین
پدر او عالم عارف، مرحوم آیت اللّه آخوند ملا محمّد جواد صافى، (متولد 1287 هـ.ق) بود كه علاوه بر تخصّص، تحقیق، تألیف و تدریس در گرایشهاى مختلف علوم اسلامى مانند فقه، اصول ، كلام، اخلاق، حدیث و … ، در زمینه هنرهاى ارزشمندى چون شعر و خوشنویسى نیز سرآمد بود. زهد، تقوى، عشق به ولایت و فضیلتهاى علمى اخلاقى آن بزرگ مرد، از یك سو و مواضعقدرتمندانه او در سنگر امر به معروف و نهى از منكر و جبهه گیرىهاى صریحش در برابر افكار انحرافى، غیرمتدینان، ظالمان و جابران آن روزگار از سویى دیگر، هر قدر كه مردم گلپایگان را شیفته و مطیع محض او مىنمود، هیأت حاكمه، خوانین و زورگویان را در برابرش شكنندهتر مىكرد؛ چنان كه آنها همیشه او را سدّ راه اعمال خلاف شرع و بدعتگذارىهاى خود دیده و تا زنده بود از غیرت دینى و خشم الهى او مىترسیدند.
آفتاب عمر آن عالم جلیل القدر در افق عصر 27 رجب سال 1378 هـ.ق، مصادف با شب شهادت حضرت امام موسى كاظم، علیه السلام، غروب كرد.
مادر او بانوى فاضله، شاعره و عاشق اهل بیت، علیهم السّلام، فاطمه خانم، دختر حضرت آیت اللّه آخوند ملا محمّد على، بود.
از ویژگىهاى بزرگ معنوى، اخلاقى، كه در وجود آن مرحومه، متبلور بود، مىتوان به تعبد، اخلاص، تقوى، معرفت به حضرت حق، شجاعت، صراحت لهجه، شوهر دارى كمنظیر و اهتمام در تربیت كودكان، راز و نیاز خاشعانه و ذكر و دعا و نماز شب اشاره كرد.
تحصیلات
آیت اللّه العظمى صافى، در نوجوانى قدم به وادى علم و معنویت، حوزه، نهاد و میهمان صفاى حلقههاى صمیمى درس و بحث و مَحرَم شور وصفناپذیر مناجات نیمه شب پاكباختگان حوزه شد. ابتدا در گلپایگان، كتب پایه ادبیات عرب را نزد عالم جلیل القدر، مرحوم آخوند ملا ابوالقاسم مشهور به «قطب» آغاز كرد و ادامه مباحث ادبیات، كلام، تفسیر، حدیث، فقه و اصول را تا پایان سطح در همانجا پى گرفت و در این مدت حجم وسیع كتب مهم رشتههاى مذكور را نزد پدر بزرگوارش، حضرت آیت اللّه آخوند ملا محمّد جواد صافى آموخت. در سال 1360 هـ.ق، گلپایگان را با دنیایى از خاطرههاى شیرین دوران كودكى و نوجوانى و لذت حضور در كنار پدر و مادرى مهربان و دلسوز، كه اكنون از حسرت فراق او پریشان بودند، ترك كرد و رنج مشكلات هجرت به قم را پذیرا شد، تا با حضور در مجلس درس و بحث اساتید بزرگ حوزه علمیه قم به تكمیل تحصیلات و تحقیقات خود بپردازد.
ایشان چند سال بعد به نجف اشرف مشرف شد و در آنجا نیز از محضر مراجع عالیقدر آن حوزه، براى یك سال بهرهمند گشت.
هوش و استعداد فوقالعاده و تلاش و جدیت در امر تحصیل او را مورد علاقه خاص اساتید بزرگ قم و نجف قرار داد. حضرت آیت اللّه العظمى صافى پس از آن مجدداً به قم بازگشتند و بیش از پانزده سال حلقهنشین مجلس درس و بحث و اخلاق و عرفان مرجع پرافتخار شیعه، حضرت آیت اللّه العظمى بروجردى و نیز یكى از مشاورین ویژه و برجسته و از اصحاب خاص استفتاء آن بزرگوار گشت و آن مرحوم، نظر به توانایى والاى علمى آیت اللّه العظمى صافى، پاسخگویى به سوالات مهم و حساسى از فقه و كلام شیعى و نیز نگارش كتاب ارزشمندى درباره مهدویت را كه منتخبالاثر نام گرفت، به ایشان واگذار كردند.
از اساتید مهم آن بزرگوار در قم، مراجع تقلید، آیات عظام: سید محمّد تقى خوانسارى، حجّت، صدر، بروجردى و در نجف، آیات عظام: شیخ محمّد كاظم شیرازى، سید جمالالدین گلپایگانى و شیخ محمّد على كاظمى را مىتوان نام برد.
ویژگیهاى آیت اللّه العظمى صافى
زهد، تقوى، اخلاص، قناعت، توكل، سعه صدر، صراحت لهجه و امر به معروف و نهى از منكر، از ویژگىهاى مهم روحى – اخلاقى این فقیه وارسته است.
وجودش، دریاى بىكرانه عشق به انوار مقدس ائمه معصومین، علیهمالسّلام، است و هر پگاه بعد از نماز، در دعاى عهد، مىتوان ترنّم تمنّاى دل شیدائیش را در نغمه «العجل العجل یا مولاى یا صاحب الزمان» شنید و او را عصرهاى جمعه، میان خیل عاشقان مهدى (عج)، میهمان لحظههاى پر معنویت مسجد جمكران، دید.
تدریس، تحقیق و تسلط در زمینه علوم متنوع اسلامى همچون فقه، اصول، كلام، حدیث، رجال و … ، تألیف حدود هشتاد اثر ارزشمند و محققانه به زبانهاى فارسى و عربى كه بعضى از آنها به چند زبان دیگر نیز ترجمه شده، از ویژگىهاى علمى ایشان است.
برخوردارى از چنین موقعیتهاى والاى علمى، ایشان را در حوزه علمیه قم، در ردیف ممتازین قرار داد و بزرگانى چون آیات عظام: سید جمالالدین گلپایگانى، بروجردى، امام خمینى و سید محمد رضا گلپایگانى و بعضى دیگر، مقام بلند علمى – معنوى او را ارج نهادند؛ و آیتاللّه العظمى سید جمالالدین گلپایگانى در حدود 45 سال پیش، اجتهاد متین و اوج مقام فقهى آیت اللّه العظمى صاف ى را طى مكتوبى مهم، اعلام كرد.
ایشان، سالها از طرف مرحوم آیت اللّه العظمى بروجردى و پس از ارتحال آن بزرگوار، از معدود كسانى بود كه مسوولیت امتحان فضلاى حوزه در سطح عالى و درس خارج را داشته و شمارى از مجتهدان كنونى و مدرسین حوزه علمیه قم، نزد معظمله امتحان دادهاند.
این فقیه گرانقدر، علاوه بر موارد مذكور، مطالعات گستردهاى در زمینه ادبیات و تاریخ اسلام و ایران داشته و ضمن آشنایى با قالبهاى گوناگون شعرى، در سرودن شعر نیز مهارت كامل دارند.
این مرجع فرزانه، حتى اكنون نیز با تمامى مشغلههاى موجود، اخبار و مسائل دنیا و بالخصوص جهان اسلام را هر روز با دقت تمام از طریق رسانههاى گروهى دنبال كرده و بنا به اطلاعات وسیع تاریخى – سیاسى، از قدرت تحلیل بالایى در زمینه رویدادهاى منطقهاى، جهانى و دنیاى اسلام برخوردار است و مصداق واقعى «عالِم به زمان» مىباشد.
قبل از پیروزى انقلاب اسلامى، حضور در صحنههاى مختلف مبارزه با رژیم ستمشاهى باعث حساسیت ساواك، نسبت به این فقیه آگاه گشت و بالاخره به توقیف یكى از كتب ایشان كه حاوى مطالبى در نقد فساد رژیم شاه بود، منجر شد. در همین حال نشر بعضى كتب مهم حضرت آیت اللّه العظمى صافى كه در دفاع از تشیع نگاشته بود نیز، در بعضى از كشورهاى عربى ممنوع شد و بدین صورت دولتمردان این كشورها همسو با برخى مزدوران قلم بدست استعمار، نتوانستند خشم خود را از نوشتههاى آگاهى بخش و بیدار كنندهاش، پنهان نمایند.
با پیروزى انقلاب اسلامى ایران، ایشان در سال 1358 هـ.ش، به عنوان عضو مجلس خبرگان اوّل، انتخاب و در سال 1359 هـ.ش، از سوى حضرت امام خمینى (قدس سره) به عضویت شوراى نگهبان منصوب شد و هشت سال به عنوان دبیر شوراى نگهبان، منشأ خدمات ارزندهاى به نظام مقدس و مردم عزیز گشت، و در پاسدارى از حریم اسلام و قرآن، لحظهاى تردید به خود راه نداد.
حضرت آیت اللّه العظمى صافى، كه حداقل از دو دهه قبل، با وجود داشتن تمامى شرایط مرجعیت، كریمانه از آن گذشته بود، با ارتحال حضرت آیت اللّه العظمى گلپایگانى، قدس سره، در آذر ماه 1372 هـ.ش، بنا به تقاضاهاى مكرّر و اصرار پى در پى علما و مردم، بالاخره تصدى مرجعیت را پذیرفت و اكنون به عنوان یكى از مراجع عمده، و اركان اصلى حوزه علمیه قم، به شمار مىرود.
تألیفا ت فارسی
1 . راه اصلاح یا امر به معروف و نهی از منكر
2 . سفرنامة حج
3 . نیایش در عرفات
4 . حدیث بیداری (مجموعة پیام‌ها)
5 . شهید آگاه
6 . پرتوی از عظمت امام حسین (ع)
7 . حماسة كربلا (دفتر سروده‌های عاشورایی)
8 . صحیفه المؤمن (دفتر شعر)
9 . سبط المصطفی (دفتر شعر)
10 . دیوان اشعار
11 . در آرزوی وصال (دفتر سروده‌های امام زمانی)
12 . پاسخی به كتاب «عقیدة مهدویت در شیعة امامیه»
13 . نوید امن و امان
14 . پاسخ ده پرسش
15 . اصالت مهدویت
16 . تجلی توحید در نظام امامت
17 . نظام امامت و رهبری
18 . ولایت تكوینی و ولایت تشریعی
19 . پیرامون معرفت امام
20 . عقیدة آزادی بخش
21 . به سوی دولت كریمه
22 . باورداشت مهدویت
23 . انتظار عامل مقاومت و حركت
24 . فروغ ولایت در دعای ندبه
25 . معرفت حجت خدا
26 . گفتمان مهدویت
27 . وابستگی جهان به امام زمان
28 . امامت و مهدویت
29 . رسالة توضیح المسائل
30 . مناسك حج
31 . مناسك عمرة مفرده
32 . منتخب توضیح المسائل
33 . هزار سؤال پیرامون حج
34 . مجموعة استفتائات قضایی
35 . استفتائات پزشكی
36 . جامع الاحكام ج 1 و 2
37 . یکصد پرسش و پاسخ اینترنتی
38 . احكام نوجوانان
39 . با جوانان
40 . معارف دین (مجموعة پرسش‌هاو پاسخ‌های اعتقادی)
42 . سیرحوزه‌های علمی شیعه
43 . مكتب عالی تربیت و اخلاق، ماه مبارك رمضان
44 . رمضان در تاریخ (حوادث تاریخی)
45 . الهیات در نهج‌البلاغه
46 . نگرشی بر فلسفه و عرفان
47 . به سوی آفریدگار
48 . عرض دین
49 . با عاشوراییان
50 . ندای اسلام از اروپا
51 . زندگی بوداسف
52 . جابر بن حیان
53 . رساله‌ای در احكام ثانویه
54 . تفسیر آیة فطرت
55 . پیرامون روز تاریخی غدیر
56 . اعتبار قصد قربت در وقف
57. پاسخ به پرسش یك خانم مسلمان
58. داوری میان شیخ صدوق و شیخ مفید، رحمة الله علیهما،
تالیفا ت عربی
1 . هدایة العباد ج 1
2 . هدایة العباد ج 2
3 . منتخب الاثر ج 1 و 2 و 3
4 . فقه الحج ج 1
5 . فقه الحج ج 2
6 . فقه الحج ج 3
7 . المباحث الاصولیه
8 . امان الامّة من الضلال والاختلاف
9 . العقیدة بالمهدیة
10 . ارث الزوجة
11 . حكم نكول المدعی علیه عن الیمین
12 . التعزیر احكامه و ملحقاته
13 . احادیث الائمة الاثنی عشر، اسنادها و الفاظها
14 . الاحكام الشرعیة ثابتة لاتتغیر
15 . مع الشیخ جاد الحق فی ارث العصبة (مسألة التعصیب)
16 . ایران، تسمع فتجیب
17 . حدیث افتراق المسلمین علی ثلاث و سبعین فرقة
18 . القرآن مصون عن التحریف
19 . من لهذا العالم
20 . جلاء البصر لمن یتولی الائمة الاثنی عشر
21 . رسالة فی تفسیر آیة التطهیر
22 . رسالة حول عصمة الانبیاء والائمة
23 . ضرورة وجود الحكومة او ولایة الفقهاء فی عصر الغیبة (الخمس و ولایة الفقیه)
24 . بحث حول الاستسقام بالازلام (مشروعیة الاستخارة)
25 . بین العلمین، الشیخ الصدوق والشیخ المفید
26. رسالة فی الشهرة
27 . رسالة فی البداء
28 . النقود اللطیفة علی الكتاب المسمی بالاخبار الدخیلة
29 . مناسك الحج
30 . رسالة فی معاملات المستحدثه
31 . احادیث الفضایل
32 . حول دیات ظریف ابن ناصح
33 . رسائل فقهیة
34 . تعلیقات علی الكفایة
35 . حواشی علی العروة الوثقی
36. مقدّمه مفصلّة علی «مقتضب الاثر» و «مكیال المكارم» و «منتقی الجمان»
37. مع الخطیب فی خطوطه العریضة
38 . صوت الحق و دعوة الصدق
39 . لمحات فی كتاب و الحدیث والمذهب
40 . تفسیر آیة الانذار
41 . البكاء علی الامام الحسین(ع)
42 . اوقات الصلوات
43. الی هدی كتاب الله
44 . رد اکذوبة خطبة الامام علی الزهرا علیهما السلام
45 . التداعی فی مال من دون بینة ولا ید
46. فی المال المعین المشتبه ملکیته
47. قبس من مناقب امیرالمؤمنین ، علیه السلام ، مئة عشر حدیث من کتب عامة
47. كتاب الحدود والتعزیرات
………………………………………………………………………………………………..
منبع: این زندگی نامه برگرفته شده ازسایت حضرت آیت الله العظمی شیخ لطف الله صافی (مدظله العالی) می باشد