آیت الله مسعودی خمینی می گوید:
باید گفت كه آیت الله بروجردی، در زمین مبارزه هم فرد شاخصی بود و این ادعا صحیح نیست كه ایشان فرد ساكتی بود. شاه معدوم تا وقتی كه آقای بروجردی در قید حیات بود، جرأت انجام برخی كارها را جز پس از هماهنگی با ایشان نداشت. شاه وقتی قصد داشت برنامه انجمن های ایالتی و ولایتی و تعویض تاریخ و اقداماتی از این دست را انجام دهد، به آقای بروجردی پیغام داده بود كه وضع جهان عوض شده است و ما هم باید هماهنگ با پیشرفت جهان حركت كنیم و امروزی تر شویم و از قافله تمدن باز نمانیم. آقای بروجردی هم متقابلا پیغام داده بودند كه:”بله! وضع دنیا عوض شده و اكثر كشورها رژیم سلطنتی را كنار گذاشته به حكومت جمهوری رو آورده اند! اینجا هم از این قاعده مستثنی نیست!” وقتی این خبر به گوش شاه رسیده بود، تكانی خورده و بعد از آن سكوت محض را پیشه خود كرد. ظاهرا گفتار آقای بروجردی بر عشایر بسیار تأثیر گذار بود. برای من مایه تعجب است كه اساسا چرا این طرز فكر آقای بروجردی كه از جنس دیدگاه های براندازانه حضرت امام بود، موجب انقلاب نشد. شاید مقدر این بود كه این مسأله به دست حضرت امام انجام شود.
………………………………………………
1-ر ك : امامی،جواد ،خاطرات آیت الله مسعودی خمینی ،چاپ مركز اسناد انقلاب اسلامی،ص230.
دیدگاه مبارزاتی مرحوم آیت الله بروجردی
آیت الله سید محمد نقی شاهرخی خرم آبادی می گوید:
اعتقاد ما این بود که مرحوم آیت الله العظمی بروجردی از نظر تقوا ودر زمینه های علمی،نقطه ضعفی ندارند وهرگز تسلیم مسائل خلاف شرع نمی شوند؛ولی مانند برخی مراجعِ دیگر،آلوده شدن حوزه ی علمیه را به مبارزه با رژیم برنمی تافتند و علاقه ای نداشتند که خودشان هم سُکاندار مبارزه علیه محمد رضا شوند. البته مؤید رفتارهای شاه هم نبودند.رژیم درمسأله ی اصلاحات ارضی به نوعی می خواست ازایشان تأییدیه بگیرد وآن مرحوم هم نپذیرفتند.دوباره پیغام دادند واز این راه وارد شدند که مقوله ی اصلاحات ارضی،امر نو ظهوری نیست ودر دیگر کشورها هم اجرا می شود.ایشان در پاسخ گفته بودند: «اگر قرار است مانند دیگر کشورها مشی کنیم،درآنجا حکومت پادشاهی را برداشته وجمهوری برقرار کرده اند»!
این جمله به منزله ی اخطار به محمد رضا بود.سردمداران رژیم احساس کردند که روحیه ی مبارزه در آقای بروجردی،ولو به صورت«آتشِ زیر خاکستر»وجود دارد.اگر این آتش سر برآورَد،به لحاظ اینکه ایشان مقلدان زیادی دارد،ممکن است برای دستگاه ،خطر ساز شود؛لذا در برخورد با آن مرحوم کمال احتیاط را به خرج دادند تا برای خود دردِ سری تولید نکنند.
بعد از آن به یاد دارم یک بار امام خمینی در صحبت های شان گفتند:«اجازه می دهید بگویم این مردک(محمد رضا)چه تعبیری را در مورد آقای بروجردی به کار می بُرد؟ می گفت تا این پیرمرد در میان ماست،هیچ کاری نمی توانیم بکنیم.ایشان سدی است در مقابل کارهای ما».
………………………………….
شیخ محمدی،رضا،خاطرات آیت الله سید محمدنقی شاهرخی خرم آبادی،انتشارات مركزاسنادانقلاب اسلامی، ص57.