روزه آن است كه انسان برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب از چیزهائی كه روزه را باطل می‌كند ـ و شرح آن‌ها بعداً گفته می‌شود ـ خودداری نماید.
نیت
مسأله 1559- لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب خود بگذراند، یا مثلاً بگوید فردا را روزه می‌گیرم، بلكه همین قدر كه برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب كاری كه روزه را باطل می‌كند انجام ندهد كافی است، و برای این كه یقین كند تمام این مدت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح، و مقداری هم بعد از مغرب از انجام كاری كه روزه را باطل می‌كند، خودداری نماید.
مسأله 1560- انسان می‌تواند در هر شب از ماه رمضان برای فردای آن نیت كند، و بهتر است كه شب اوّل ماه هم نیت روزۀ همۀ ماه را بنماید.
مسأله 1561- وقت نیت روزۀ ماه رمضان از اوّل شب است تا اذان صبح.
مسأله 1562- وقت نیت روزۀ مستحبی از اوّل شب است تا موقعی كه به اندازۀ نیت كردن به مغرب وقت مانده باشد، كه اگر تا این وقت كاری كه روزه را باطل می‌كند انجام نداده باشد و نیت روزۀ مستحبی كند، روزۀ او صحیح است.
مسأله 1563- كسی كه پیش از اذان صبح بدون نیت روزه خوابیده است، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت روزه كند، روزۀ او صحیح است، چه روزۀ او واجب باشد چه مستحب؛ و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمی‌تواند نیت روزۀ واجب نماید.
مسأله 1564- اگر بخواهد غیر روزۀ رمضان روزۀ دیگری بگیرد، باید آن را معین نماید، مثلاً نیت كند كه روزۀ قضا یا روزۀ نذر می‌گیرم؛ ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت كند كه روزۀ ماه رمضان می‌گیرم، بلكه اگر نداند ماه رمضان است، یا فراموش نماید و روزۀ دیگری را نیت كند، روزۀ ماه رمضان حساب می‌شود.
مسأله 1565- اگر بداند ماه رمضان است و عمداً نیت روزۀ غیر رمضان كند، نه روزۀ رمضان حساب می‌شود و نه روزه‌ای كه قصد كرده است.
مسأله 1566- اگر مثلاً به نیت روز اوّل ماه روزه بگیرد، بعد بفهمد دوم یا سوم بوده روزۀ او صحیح است.
مسأله 1567- اگر پیش از اذان صبح نیت كند و بیهوش شود و در بین روز به هوش آید، بنابراحتیاط واجب باید روزۀ آن روز را تمام نماید، و اگر [روزۀ آن روز را] تمام نكرد قضای آن را به جا آورد.
مسأله 1568- اگر پیش از اذان صبح نیت كند و مست شود و در بین روز به هوش آید، احتیاط واجب آن است كه روزۀ آن روز را تمام كند و قضای آن را هم به جا آورد.
مسأله 1569- اگر پیش از اذان صبح نیت كند و بخوابد، و بعد از مغرب بیدار شود روزهاش صحیح است.
مسأله1570- اگر نداند یا فراموش كند كه ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه كاری كه روزه را باطل می‌كند انجام نداده باشد، باید نیت كند و روزۀ او صحیح است؛ و اگر كاری كه روزه را باطل می‌كند انجام داده باشد، یا بعد از ظهر ملتفت شود كه ماه رمضان است، روزۀ او باطل می‌باشد؛ ولی باید تا مغرب كاری كه روزه را باطل می‌كند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
مسأله 1571- اگر بچّه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد، و اگر بعد از اذان بالغ شود، روزۀ آن روز بر او واجب نیست.
مسأله 1572- كسی كه برای به جا آوردن روزۀ میتی اجیر شده، اگر روزۀ مستحبی بگیرد اشكال ندارد، ولی كسی كه روزۀ قضا یا روزۀ واجب دیگری دارد، نمی‌تواند روزۀ مستحبی بگیرد، و چنانچه فراموش كند و روزۀ مستحب بگیرد، در صورتی كه پیش از ظهر یادش بیاید روزۀ مستحبی او به هم می‌خورد، و می‌تواند نیت خود را به روزۀ واجب برگرداند، و اگر بعد از ظهر ملتفت شود؛ روزۀ او باطل است، و اگر بعد از مغرب یادش بیاید، روزهاش صحیح است.
مسأله 1573- اگر غیر از روزۀ ماه رمضان روزۀ معین دیگری بر انسان واجب باشد ـ مثلاً نذر كرده باشد كه روز معینّی را روزه بگیرد ـ چنانچه عمداً تا اذان صبح نیت نكند، روزهاش باطل است؛ و اگر نداند كه روزۀ آن روز بر او واجب است، یا فراموش كند و پیش از ظهر یادش بیاید، چنانچه كاری كه روزه را باطل می‌كند انجام نداده باشد و نیت كند، روزۀ او صحیح و گرنه باطل می‌باشد.
مسأله 1574- اگر برای روزۀ واجب غیر معیّنی ـ مثل روزۀ كفاره ـ عمداً تا نزدیک ظهر نیت نكند اشكال ندارد، بلكه اگر پیش از نیت تصمیم داشته باشد که روزه نگیرد، یا تردید داشته باشد كه بگیرد یا نه، چنانچه كاری كه روزه را باطل می‌كند انجام نداده باشد و پیش از ظهر نیت كند، روزۀ او صحیح است.
مسأله 1575- اگر در ماه رمضان پیش از ظهر كافر مسلمان شود و از اذان صبح تا آن وقت كاری كه روزه را باطل می‌كند انجام نداده باشد، بنابراحتیاط واجب باید نیت روزه كند و روزه را تمام نماید، و اگر آن روز را روزه نگیرد، قضای آن را به جا آورد.
مسأله 1576- اگر مریض پیش از ظهر ماه رمضان خوب شود و از اذان صبح تا آن وقت كاری كه روزه را باطل می‌كند انجام نداده باشد، باید نیت روزه كند و آن روز را روزه بگیرد، و چنانچه بعد از ظهر خوب شود، روزه، آن روز بر او واجب نیست.
مسأله 1577- روزی را كه انسان شك دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان، واجب نیست روزه بگیرد، و اگر بخواهد روزه بگیرد نمی‌تواند نیت روزۀ رمضان كند، یا نیت كند كه اگر رمضان است روزۀ رمضان، و اگر رمضان نیست روزۀ قضا یا مانند آن باشد، بلكه باید نیت روزۀ قضا و مانند آن بنماید، و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده از رمضان حساب می‌شود.
مسأله1578- اگر روزی را كه شك دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان، به نیت روزه قضا یا روزۀ مستحبی و مانند آن روزه بگیرد، و در بین روز بفهمد كه ماه رمضان است، باید نیت روزۀ رمضان كند.
مسأله 1579- اگر در روزۀ واجب معینّی مثل روزۀ رمضان مردّد شود كه روزۀ خود را باطل كند یا نه، یا قصد كند كه روزه را باطل كند، روزهاش باطل می‌شود، اگرچه از قصدی كه كرده توبه نماید، و باید كاری هم كه روزه را باطل می‌كند انجام ندهد.
مسأله1580- در روزۀ مستحب و روزۀ واجبی كه وقت آن معین نیست ـ مثل روزۀ كفّاره ـ اگر قصد كند كاری كه روزه را باطل می‌كند انجام دهد، یا مردد شود كه به جا آورد یا نه، چنانچه به جا نیاورد و پیش از ظهر دوباره نیت روزه كند، روزۀ او صحیح است.