مسأله 1723- مسافری كه باید نمازهای چهار ركعتی را در سفر دو ركعت بخواند، نباید روزه بگیرد، و مسافری كه نمازش را تمام می‌خواند ـ مثل كسی كه شغلش مسافرت یا سفر او سفر معصیت است ـ باید در سفر روزه بگیرد.
مسأله 1724- مسافرت در ماه رمضان اشكال ندارد، ولی اگر برای فرار از روزه باشد، مكروه است.
مسأله 1725- اگر غیر روزۀ رمضان، روزۀ معین دیگری بر انسان واجب باشد ـ مثلاً نذر كرده باشد روز معینی را روزه بگیرد ـ تا ناچار نشود نمی‌تواند در آن روز مسافرت كند، و اگر در سفر باشد، چنانچه ممكن است باید قصد كند كه ده روز در جائی بماند و آن روز را روزه بگیرد.
مسأله 1726- اگر نذر كند روزه بگیرد و روز آن را معین نكند، نمی‌تواند آن را در سفر به جا آورد، ولی چنانچه نذر كند كه روز معینی را در سفر روزه بگیرد، باید آن را در سفر به جا آورد، و نیز اگر نذر كند روز معینی را چه مسافر باشد یا نباشد روزه بگیرد، باید آن روز را اگرچه مسافر باشد روزه بگیرد.
مسأله 1727- مسافر می‌تواند برای خواستن حاجت سه روز در مدینه طیبه روزۀ مستحبی بگیرد.
مسأله 1728- كسی كه نمی‌داند روزۀ مسافر باطل است، اگر در سفر روزه بگیرد و در بین روز مسأله را بفهمد، روزهاش باطل می‌شود، و اگر تا مغرب نفهمد روزهاش صحیح است.
مسأله 1729- اگر فراموش كند كه مسافر است، یا فراموش كند روزۀ مسافر باطل می‌باشد و در سفر روزه بگیرد، روزۀ او باطل است.
مسأله 1730- اگر روزهدار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روزۀ خود را تمام كند، و اگر پیش از ظهر مسافرت كند، وقتی به حدّ ترخّص برسد ـ یعنی به جائی برسد كه دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود ـ، باید روزۀ خود را باطل كند، و اگر پیش از آن روزه را باطل كند كفاره بر او واجب است.
مسأله 1731- اگر مسافر پیش از ظهر به وطنش برسد، یا به جائی برسد كه می‌خواهد ده روز در آن جا بماند، چنانچه كاری كه روزه را باطل می‌كند انجام نداده، باید آن روز را روزه بگیرد، و اگر انجام داده، روزۀ آن روز بر او واجب نیست.
مسأله 1732- اگر مسافر بعد از ظهر به وطنش برسد، یا به جائی برسد كه می‌خواهد ده روز در آن جا بماند، نباید آن روز را روزه بگیرد.
مسأله 1733- مسافر و كسی كه از روزه گرفتن عذر دارد، مكروه است در روز ماه رمضان جماع نماید، و در خوردن و آشامیدن كاملاً خود را سیر كند.
كسانی كه روزۀ بر آن‌ها واجب نیست
مسأله 1734-كسی كه به واسطۀ پیری نمی‌تواند روزه بگیرد، یا برای او مشقّت دارد، روزه بر او واجب نیست؛ ولی در صورت دوم باید برای هر روز یك مدّ ـ كه تقریباً ده سیر است ـ گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد.
مسأله 1735- كسی كه به واسطۀ پیری روزه نگرفته، اگر بعد از ماه رمضان بتواند روزه بگیرد بایدقضای روزه‌هائی را كه نگرفته به جا آورد.
مسأله 1736- اگر انسان مرضی دارد كه زیاد تشنه می‌شود و نمی‌تواند تشنگی را تحمّل كند، یا برای او مشقّت دارد، روزه بر او واجب نیست؛ ولی در صورت دوم باید برای هر روز یك مد گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، و احتیاط مستحب آن است كه بیشتر از مقداری كه ناچار است آب نیاشامد، و چنانچه بعد بتواند روزه بگیرد، باید روزه‌هایی را كه نگرفته قضا نماید.
مسأله 1737- زنی كه زائیدن او نزدیك است و روزه برای حملش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست، و برای هر روز یك مد طعام ـ یعنی گندم یا جو و مانند اینها ـ به فقیر بدهد، و نیز اگر روزه برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست، و بنابراحتیاط واجب باید برای هر روز یك مدّ طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت روزه‌هایی را كه نگرفته، باید قضا نماید.
مسأله 1738- زنی كه بچه شیر میدهد و شیر او كم است، چه مادر بچه یا دایه او باشد، یا بی اجرت شیر دهد، اگر روزه برای بچه‌ای كه شیر میدهد ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست، و باید برای هر روز یك مد طعام ـ یعنی گندم یا جو و مانند اینها ـ به فقیر بدهد؛ و نیز اگر برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست، و بنابراحتیاط واجبباید برای هر روز یك مد طعام به فقیر بدهد، و در هر دو صورت روزه‌هائی را كه نگرفته باید قضا نماید، ولی اگر كسی پیدا شود كه بی اجرت بچه را شیر دهد، یا برای شیر دادن بچه از پدر یا مادر بچه، یا از كس دیگری كه اجرت او را بدهد اجرت بگیرد، احتیاط واجبآن است كه بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.