سؤال: در خصوص مشرّف شدن به مکّۀ معظمه فی هذه السنه برای کسانی که در سنوات ماضیه مستطیع بوده اند و خصوص کسانی که اوّل استطاعت آن باشد بعد از استماع اخبارات که به سمع مبارک رسیده تجویز می فرمائید یا نه.
جواب: بسم الله الرحمن الرحیم باید ملاحظه حال خودش بنماید اگر ما بین خودش و خدای خود اطمینان به امنیّت طریق و عدم مانع از برای او حاصل است باید برود والله العالم.
سؤال: اجیر از برای حجّ در صورت اطلاق اجازه و پس از احضار و حدوث مانع منفسخ می شود عقد یا نه.
جواب: ولو عقد مطلق باشد بر حسب متعارف منصرف به همان سال است که در صورت حدوث مانع منفسخ می شود والله العالم.
سؤال: هر گاه شخص قبل از میقات به صیغۀ نذر محرم شد و ر ود بجّده اسباب حرکت به مدینۀ طیّبه فراهم آمد آیا می توان محلّ شود و حرکت به مدینه کند و بعد از آن از میقات دیگر محرم شده وارد مکّه شود یا خیر.
جواب: به انصراف نیّت از ابقاء احرام محلّ نمی شود و از احرام خارج نخواهد شد و با بودن احرام شرعاً لازم نیست تجدید احرام(1) .
سؤال: هر گاه بخیال اینکه برود مدینه محلّ شود بعد از محلّ شدن نتوانست مدینه برود یا از راه مدینه به واسطۀ منع برگشت آمد جدّه می توان از جدّه محرم شود یا خیر و به اين واسطه اخلالی در حجّ او وارد میاید یا خیر.
جواب: در فرض مزبور احرام اوّلی باقی است و هر گاه شرعاً پیش او ثابتست محاذی بودن جدّه با میقات گاه تجدید نیّت رجآءً خوبست و اخلالی در عملش نیست و هر گاه محرمات احرام را جهلاً مرتکب شده باشد و کذلک سهواً و نسیاناً در غیر صید کفّاره هم ندارد.
سؤال: آیا اجازه می فرمائید محرم شدن از جدّه را یا خیر در صورت صحّت احرام از جدّه آیا از جدّه هم باید تجدید شود یا خیر .
جواب: محاذات جدّه را با میقات اگر می داند احرام از محاذات جایز(2) است تجديد نیّت در جدّه با احتمال محاذات رجاء ضرر ندارد.
سؤال: هرگاه شخص در عمرۀ تمتّع تقصیر کرد یعنی سر پوشیده باید گوسفندی را که برای تقصیر معیّن شده در مکّه کشته شود یا در منی چنانچه به خیال اینکه در مکّه یا در منی اگر گوسفند مذکور را ذبح کند گوشتش فاسد می شود یا از بین میرود ذبح نکرد می تواند در بلد خود یا در جای دیگر ذبح کرد یا خیر.
جواب: ذبح گوسفند تقصیر در عمرۀ تمتّع در مکّه احوط است و در منی هم جایز است و اگر ذبح نکرد در این دو مکان در ولایت خودش یا جایی دیگر رجآءً انشاء الله ضرر ندارد.
سؤال: هرگاه به واسطۀ گرمی هوا سر خود را پوشید بعد باز کرد بعد پوشید تا زمان محلّ همان پوشیدن اوّل تقصیر است و برای تجدید تقصیری نیست یا آنکه هر پوشیدن تقصیری است.
جواب: با تکّرر سر پوشیدن برای شخص مختار احتیاط لازم تکرّر کفّاره است.
سؤال: هر گاه شخص در غراب به واسطۀ آنکه محلّ وضویش نجس است تیممّ کرد و مدّتی نماز خواند آیا اعاده لازم دارد یا خیر و حکم این تیمّم حکم تیمّم بدل از غسل است یا خیر.
جواب: در صورت مفروضه تیمّمش صحیح است قضاء نماز لازم نیست و اگر تیمّمش بدل از غسل باشد بعد از نقض او به حدث اصغر یک تیمّم عما فی الذمّه برای نمازش کافی(3)است مادامی که عذر اولی باشد و الله العالم حرّره الاحقر عبدالکریم الحایری .
سؤال: درغراب شخص نجس شد چند روز باید غذا بخورد آیا به قدر قوت لایموت بايد بخورد یا زیادتر هم ممکنست و هر گاه خوف دارد اگر به قدر قوت لایموت بخورد باعث مرض و ناخوشی می شود در این صورت زیاده از قوت لا یموت ممکن است خورد یا خیر مستدعی است جواب را مرقوم فرمائید.
جواب: بسم الله الرحمن الرحیم در صورتی که حفظ نفس او از تلف یا حدوث مرض توقّف داشته باشد باکل و شرب مزبور عیب ندارد.
سؤال: در خصوص شخصی که محرماً با حرام عمرۀ تمتّع وارد جدّه شد و در جدّه بواسطۀ بودن اتومبیل احرام را برهم زده و رفت به مدینۀ منوّره که در مراجعت از مسجد شجره محرم شود آیا در این صورت همچه شخص مقصّر است یا نه افتوناً ماجورین انشاء الله تعالی.
جواب: بسم الله و لله الحمد چنین شخص احوط(4) اینست که ملاحظه حال محرم بودن خود را نموده یعنی محرّمات حال احرام را ترک کند و چنانچه مخالفتی شد کفاره آن را ملاحظه نماید و بعد از عود از مدینه منوره باز در وقت رسیدن به میقات تجدید نماید احرام را رجآء(5) والله العالم.
سؤال: در خصوص شخصی که وارد شد از طرف مدینۀ منوّره محاذی مسجد شجره آیا واجبست که برود داخل مسجد و نیّت بکند و احرام به بندد يا اينكه از همان محاذي مسجد مي تواند نيت كند و احرام به بندد افتونا ماجورین انشاءالله.
جواب: بسم الله و لله الحمد اولی آنست که داخل مسجد شجره شود از آنجا محرم شود و از پشت مسجد هم می توان و لكن كسي كه چندين فرسخ از مسجد دور باشد مي توان از محاذی مسجد محرم شود والله العالم.
سؤال: در خصوص شخصی که در حدود عرفات و قبل از وقوف شرعي كه از اذان ظهر بوده باشد وفات كرد وقوف عرفات و بقیّۀ اعمال را واجبست که به جهت متوفی نایب بگیرند یا اینکه شخص متوّفی بریء الذمّه شده است افتونا ماجورین انشاء الله تعالی.
جواب: بسم الله و لله الحمد ظاهراً اگر محرم شده باشد(6) و فوت نمود کافی باشد و نایب لازم نباشد و الله العالم.
سؤال: در خصوص شخص محرم سوار اتومبیل سر پوشیده شده و در بین راه هم مکرّر سواره و پیاده می شود و سقف اتومبیل را هم ممکن نیست بر دارند مجبور است سوار شود در این صورت تکلیفش چیست افتونا ماجورین .
جواب: بسم الله و لله الحمد بعضی از اقسامش ممکن می شود که سر او را بخوابانند یا پارچه سر او را بر دارند در هر صورت کفّاره استظلال یک گوسفند است و احوط از برای هر روزی یک کفاره بدهد بلی اگر دو احرام تظلیل نماید دو کفّاره لازم است والله العالم.
سؤال: در خصوص شخص حجّ فروش که هر سال متردّد است باحرام و عمرۀ تمتّع در اوّل ماه ذی الحجّ وارد مکّۀ معظّمه گردید پس از اعمال عمرۀ تمتّع که فارغ گردید و تقصیر کرد كاری برای او پیدا شد در جدّه می تواند برود به جدّه از حدود حرم خارج بشود یا خیر تفصیلاً بیان فرمائید.
جواب: نظر به بعض از اخبار مشهور علما جایز نمی دانند لهذا ترک احتیاط نشود خصوصاً اگر درموقع صیغۀ اجارۀ نیابت هم چه قید خروجی را نکرده باشد.
سؤال: در خصوص شخص حاجی که از طریق بیروت یا سویس در مرکب سوار شود از برای جدّه و این راه به قول قبطیان مرکب می گویند محاذی می شود با جحفه که میقاتگاه اهل شام است از طریق بّر آیا می تواند از اینجا تجاوز کند و برود در جدّه محرم بشود یا خیر افتونا مارجورین انشاء الله.
جواب: بسم الله و لله الحمد محل(7)اشکالست و چنانچه بواسطۀ نذر بر خود واجب نماید که قدری قبل از رسیدن به آن محّل که قبطیان معیّن می نماید محرم شود و به آن محّل که رسید و همچنین به جدّه که رسید لباس احرام را برداشته(8) مجدّداً به بندد و تجدید نیّت نموده و تلبیه را بگوید احوط است و الله العالم.
سؤال: در خصوص شخصی که به احرام عمره تمتّع در اشهر حرم وارد مکّۀ معظّمه شد پس از اتمام اعمال عمره قصد کرد برود به مدینۀ منوّره و در مراجعت از مسجد شجره مجدّداً احرام به بندد می تواند یا نه تفصیلاً مرقوم بفرمائید اجرکم علی الله تعالی.
جواب: احوط اینست که تا از حجّ فارغ نشده از مکّه معظّمه خارج نشود مگر آنکه بعد از احلال از عمرۀ تمتّع محرم شود در مکّه به احرام حجّ و بیرون رود و مراجعت نماید با همان احرام و باقی اعمال را به جای آورد و چنانچه بدون احرام بیرون رفت اگر مراجعتش در همان ماه بشود عمرۀ اولی کافی است و اگر در غیر آن ماه باشد تجدید نماید در میقات عمرۀ تمتّع را رجآء و بعد از ورود بمکّۀ معظّمه باقی اعمال عمره را به جای آورد و محلّ شود و بعد از آن محرم شود به احرام حجّ و چون در ماه هم اختلافی هست که مراد چیست احوط اینست که ملاحظه شود اتحاد شهر هلالی شروع در عمرۀ تمتّع و عود به مکّه که قدر متیقّن از کفایت عمرۀ اولی جائی می شود که بیرون رود از مکّه و عود نماید در همان ماهی که محرم شده است به عمرۀ تمتّع و چون حجّ امر مهمّی است خوبست این احتیاط ملحوظ گردد و الله العالم.
سؤال: کشتن ملخ را در احرام موجب چه می شود از کفّاره.
جواب: کفّارۀ او عبارت است از یک کف طعام یا یکدانه خرما بر وجه تخییر و احوط جمع است میانه آنها.
سؤال: اگر ملخ را بکشد و بخورد چه باید بدهد .
جواب: یک قربانی بر او لازم می شود بنابر احوط بلکه اقوی و احوط آن است که گوسفند قربانی کند و احوط آنست که یک خرما و یک کف از طعام بر آن ضمّ کند.
سؤال: اگر ملخ بسیار باشد پس همۀ آنها را بکشد چه لازم می شود بر او.
جواب: لازمست بر او یک گوسفند قربانی کردن بلکه احوط مراعات آنست به مجرّد زیاد شدن از یک ملخ و ضم نمودن یک کف از طعام و یک دانه از خرما بسوی آن احوط است.
سؤال: اگر از جهت وفور ملخ در اثنای راه نتواند خود را حفظ نماید از کشتن چه باید بکند.
جواب: در این هنگام بر او چیزی نیست.
سؤال: فدايئکه باید داده شود از حیوان یا طعام یا قیمت درچه باید صرف شود.
جواب: واجب است صرف در راه خدا خواه صید مملوک باشد یا غیر مملوک بلی در صورت اولی باید که قیمت آن را نیز به مالک بدهد پس فداء اگر حیوان نباشد تصدقّ می نماید و اگر حیوان باشد باید اوّل آن را ذبح کند به نیّت کفّاره بعد از آن تصدّق کند بر فقیر و واجب نیست تعدّد در فقیر مگر در جائی که بر وجه مخصوص در شرع رسیده باشد مثل اطعام شصت مسکین در محلّ آن و مخیّر است در فداء کبوتر حرم میان تصدّق کردن به آن و دانه خریدن از برای کبوتر آن حرم و دوّم افضل است از عموم زایرین بیت الله .
تمتّ الرساله بعون الله تعالی التماس مخصوص دارم سید یحیی.
……………………………………………………………………………………..
1- بلکه مشروع هم نیست بلی اگر احتمال دهد بطلان اوّل را تجدید آن به قصد احتیاط ضرری ندارد. ح طبا مدّظله.
2 – اشخاصی که از شمال بحر احمر به سمت جدّه می روند مثل اهل شام احرام گاه آنها محاذات جحفه است که تا مکّه سه منزلست و محاذات جحفه برای آنها در دریا حاصل می شود نه در جدّه و نه در حده بلا اشکال و امّا کسانی که از جنوبی دریای احمر بجده میروند پس احرام گاه آنها محاذی یلملم است واظهر آنست که انهم در دریا می شود نه در جدّه یا حدّه بلی اگر کسی از مغرب دریا از حبشه و نوبه مثلاً مستقیماً به جدّه بیاید بعید نیست که محلّ احرام او نیز محاذات یلملم باشد و محاذات از برای او در جدّه یا ما بین جدّه و حدّه حاصل می شود لکن سلوك این طریق معمول نیست و رعایت احتیاط بنذر و ادامۀ نیّت احرام و تکرار تلبیات واجبه دو اماکن محتمله خوب است ح طبا مدّظلّه
3- اگر تیممّ بدل از غسل جنابت بوده و اما اگر بدل از اغسال واجبه دیگر بوده دو تیمم کند بعد از حدث اصغر یکی بدل از غسل و دیگری بدل از وضو احتیاطاً ح طبا.
4- بلکه اقوی چنانکه گذشت چرا که محرم به نیّت احلال محلّ نمی شود ح طبا مدظلّه.
5 – اگر احتمال بطلان دهد در احرام اوّل از غیر جهت بهم زدن خود آنرا ح طبا مدظلّه.
6 – و اگر متمتع باشد همان احرام براي عمره تمتع و دخول حرم براي اعمال آن كافي است در صحت حج او و احتياج به احرام حج نيست چناچه مترااي از عبارت متن است ح طبا مد ظله
7 – بلكه اقوي عدم جواز است چناچه گذشت ح طبا دام ظله
8- در رعایت احتیاط برداشتن لباس احرام و تجدید بستن آن ضرور نیست زیرا که آن از مقدّمات احرام است و در عقد احرام همان نیّت و تلبیات واجبه کافی است ح طبا مدّظله