مسأله 2298- اگر انسان طلبكار خود را حواله بدهد كه طلب خود را از دیگری بگیرد و طلبكار قبول نماید، بعد از آن كه حواله درست شد، كسی كه به او حواله شده بدهكار میشود، و دیگر طلبكار نمیتواند طلبی را كه دارد از بدهكار اوّلی مطالبه نماید.
مسأله 2299- بدهكار و طلبكار و كسی كه سر او حواله شده، باید مكلّف و عاقل باشند و كسی آنها را مجبور نكرده باشد و نیز باید سفیه نباشند، یعنی مال خود را در كارهای بیهوده مصرف نكنند.
مسأله 2300- حواله دادن سر كسی كه بدهكار نیست، در صورتی صحیح است كه او قبول كند، و نیز اگر انسان بخواهد به كسی كه جنسی بدهكار است، جنس دیگر حواله دهد، مثلاً به كسی كه جو بدهكار است گندم حواله دهد، تا او قبول نكند حواله صحیح نیست.
مسأله 2301- موقعی كه انسان حواله میدهد باید بدهكار باشد، پس اگر بخواهد از كسی قرض كند، تا وقتی از او قرض نكرده، نمیتواند او را به كسی حواله دهد كه آنچه را بعداً قرض میدهد از آن كس بگیرد.
مسأله 2302- حواله دهنده و طلبكار باید مقدار حواله و جنس آن را بدانند، پس اگر مثلاً ده مَن گندم و ده تومان پول به یك نفر بدهكار باشد، و به او بگوید: یكی از دو طلب خود را از فلانی بگیر و آن را معین نكند، حواله درست نیست.
مسأله 2303- اگر بدهی واقعاً معین باشد ولی بدهكار و طلبكار در موقع حواله دادن، مقدار آن یا جنس آن را ندانند حواله صحیح است، مثلاً اگر طلب كسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر، حواله بدهد و بعد دفتر را ببیند و به طلبكار مقدار طلبش را بگوید، حواله صحیح میباشد.
مسأله 2304- طلبكار میتواند حواله را قبول نكند، اگرچه كسی كه به او حواله شده فقیر نباشد و در پرداختن حواله هم كوتاهی ننماید.
مسأله 2305- اگر سر كسی حواله بدهد كه بدهكار نیست، چنانچه او حواله را قبول كند، پیش از پرداختن حواله میتواند مقدار حواله را از حواله دهنده بگیرد، ولی اگر طلبكار طلب خود را به مقدار كمتری صلح كند، كسی كه حواله را قبول كرده، همان مقدار را میتواند از حواله دهنده مطالبه نماید.
مسأله 2306- بعد از آن كه حواله درست شد، حواله دهنده و كسی كه به او حواله شده، نمیتوانند حواله را به هم بزنند، و هر گاه كسی كه به او حواله شده در موقع حواله فقیر نباشد، اگرچه بعداً فقیر شود، طلبكار هم نمیتواند حواله را به هم بزند، و همچنین است اگر موقع حواله فقیر باشد و طلبكار بداند فقیر است؛ ولی اگر نداند فقیر است و بعد بفهمد، اگر چه در آن وقت مالدار شده باشد، طلبكار میتواند حواله را به هم بزند و طلب خود را از حواله دهنده بگیرد.
مسأله 2307- اگر بدهكار و طلبكار و كسی كه به او حواله شده، یا یكی از آنان برای خود حق به هم زدن حواله را قرار دهند، مطابق قراری كه گذاشتهاند، میتوانند حواله را به هم بزنند.
مسأله 2308- اگر حواله دهنده خودش طلب طلبكار را بدهد، چنانچه به خواهش كسی كه به او حواله شده، داده است، میتواند چیزی را كه داده از او بگیرد، و اگر بدون خواهش او داده و قصدش این بوده كه عوض آن را نگیرد، نمیتواند چیزی را كه داده از او مطالبه نماید.