مسأله 2679- اگر قسم بخورد كه كاری را انجام دهد یا ترك كند، مثلاً قسم بخورد كه روزه بگیرد، یا دود استعمال نكند، چنانچه عمداً مخالفت كند، باید كفاره بدهد، یعنی یك بنده آزاد كند، یا ده فقیر را سیر كند، یا آنان را بپوشاند و اگر اینها را نتواند باید سه روز، روزه بگیرد.
مسأله 2680- قسم چند شرط دارد:
اوّل: كسی كه قسم می‌خورد باید بالغ و عاقل باشد، و از روی قصد و اختیار قسم بخورد، پس قسم خوردن بچّه و دیوانه و مست و كسی كه مجبورش كرده‌اند، درست نیست، و همچنین است اگر در حال عصبانی بودن بی قصد قسم بخورد.
دوم: كاری را كه قسم می‌خورد انجام دهد باید حرام و مكروه نباشد، و كاری كه قسم می‌خورد ترك كند باید واجب و مستحب نباشد، و اگر قسم بخورد كه كار مباحی را به جا آورد، باید ترك آن در نظر مردمبهتر از انجامش نباشد، و نیز اگر قسم بخورد كار مباحی را ترك كند، باید انجام آن در نظر مردم بهتر از تركش نباشد.
سوم: به یكی از اسمهای خداوند عالم قسم بخورد كه به غیر ذات مقدس او گفته نمی‌شود، مانند خدا و الله، و نیز اگر به اسمی قسم بخورد كه به غیر خدا هم می‌گویند، ولی به قدری به خدا گفته می‌شود كه هر وقت كسی آن اسم را بگوید، ذات مقدس حق در نظر می‌آید، مثل آن كه به خالق و رازق قسم بخورد صحیح است.
چهارم: قسم را به زبان بیاورد و اگر بنویسدیا در قلبش آن را قصد كند صحیح نیست، ولی آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد، صحیح است.
پنجم: عمل كردن به قسم برای او ممكن باشد، و اگر موقعی كه قسم می‌خورد ممكن باشد و بعداً از عمل به آن عاجز شود، از وقتی كه عاجز می‌شود، قسم او به هم می‌خورد؛ و همچنین است اگر عمل كردن به نذر به قدری مشقّت پیدا كند كه نشود آن را تحمّل كرد.
مسأله 2681- اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری كند، یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید، قسم آنان صحیح نیست.
مسأله 2682- اگر فرزند بدون اجازۀ پدر، و زن بدون اجازۀ شوهر قسم بخورد، پدر و شوهر می‌توانند قسم آنان را به هم بزنند.
مسأله 2683- اگر انسان از روی فراموشی، یا ناچاری به قسم عمل نكند، كفّاره بر او واجب نیست، و همچنین است اگر مجبورش كنند كه به قسم عمل ننماید، و قَسمی‌كه آدم وسواسی می‌خورد، مثل این كه می‌گوید «والله» الآن مشغول نماز می‌شوم و به واسطۀ وسواس مشغول نمی‌شود، اگر وسواس او طوری باشد كه بیاختیار به قسم عمل نكند كفاره ندارد.
مسأله 2684- كسی كه قسم می‌خورد، اگر حرف او راست باشد قسم خوردن او مكروه است، و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان بزرگ می‌باشد، ولی اگر برای این كه خودش یا مسلمان دیگری را از شرّ ظالمی نجات دهد، قسم دروغ بخورد اشكال ندارد، بلكه گاهی واجب می‌شود؛ اما اگر بتواند توریه كند ـ یعنی موقع قسم خوردن طوری نیت كند كه دروغ نشودـ، بنابراحتیاط واجب باید توریه نماید، مثلاً اگر ظالمی بخواهد كسی را اذّیت كند و از انسان بپرسد كه او را ندیده‌ای و انسان یك ساعت قبل او را دیده باشد، احتیاط آن است كه بگوید او را ندیدهام و قصد كند كه از پنج دقیقه پیش ندیدهام.