مسأله 2336- اگر انسان مال خود را به كسی بدهد و بگوید نزد تو امانت باشد و او هم قبول كند، یا بدون این كه حرفی بزنند، صاحب مال بفهماند كه مال را برای نگهداری به او می‌دهد، و او هم به قصد نگهداری كردن بگیرد، باید به احكام ودیعه و امانت داری كه بعداً گفته می‌شود عمل نماید.
مسأله 2337- امانت دار و كسی كه مال را امانت می‌گذارد، باید هر دو بالغ و عاقل باشند، پس اگر انسانی مالی را پیش بچه یا دیوانه امانت بگذارد، یا دیوانه و بچه مالی را پیش كسی امانت بگذارند صحیح نیست.
مسأله 2338- اگر از بچه یا دیوانه چیزی را به طور امانت قبول كند، باید آن را به صاحبش بدهد، و اگر آن چیز مال خود بچه یا دیوانه است، به ولی او برساند. و چنانچه در رساندن مال به آنان كوتاهی كند و تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
مسأله 2339- كسی كه نمی‌تواند امانت را نگهداری نماید، بنابر احتیاط واجب باید قبول نكند.
مسأله 2340- اگر انسان به صاحب مال بفهماند كه برای نگهداری مال او حاضر نیست، چنانچه او مال را بگذارد و برود و آن مال تلف شود، كسی كه امانت را قبول نكرده ضامن نیست، ولی احتیاط مستحب آن است كه اگر ممكن باشد آن را نگهداری نماید.
مسأله 2341- كسی كه چیزی را امانت می‌گذارد، هر وقت بخواهد میتواند آن را پس بگیرد، و كسی هم كه امانت را قبول می‌كند، هر وقت بخواهد میتواند آن را به صاحبش برگرداند.
مسأله 2342- اگر انسان از نگهداری امانت منصرف شود و ودیعه را به هم بزند، باید هر چه زودتر مال را به صاحب آن یا وكیل یا ولی صاحبش برساند، یا به آنان خبر دهد كه به نگهداری حاضر نیست، و اگر بدون عذر مال را به آنان نرساند و خبر هم ندهد، چنانچه مال تلف شود باید عوض آن را بدهد.
مسأله 2343- كسی كه امانت را قبول می‌كند، اگر برای آن جای مناسبی ندارد، باید جای مناسب تهیه نماید و طوری آن را نگهداری كند كه مردم نگویند در امانت خیانت كرده و در نگهداری آن كوتاهی نموده است، و اگر در جایی كه مناسب نیست بگذارد و تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
مسأله 2344- كسی كه امانت را قبول می‌كند، اگر در نگهداری آن كوتاهی نكند و تعدّی ـ یعنی زیاده روی ـ هم ننماید و اتّفاقاً آن مال تلف شود، ضامن نیست، ولی اگر آن را در جایی بگذارد كه گمان میرود ظالمی بفهمد و آن را ببرد، چنانچه تلف شود باید عوض آن را به صاحبش بدهد.
مسأله 2345- اگر صاحب مال برای نگهداری مال خود جایی را معین كند، و به كسی كه امانت را قبول كرده بگوید كه باید مال را در این جا حفظ كنی، و اگر احتمال هم بدهی كه از بین برود، نباید آن را به جای دیگر ببری، چنانچه امانتدار احتمال دهد كه در آن جا از بین برود و بداند چون آن جا در نظر صاحب مال برای حفظ بهتر بوده گفته است كه نباید از آن جا بیرون ببری، میتواند آن را به جای دیگر ببرد، و اگر در آن جا ببرد و تلف شود ضامن نیست، ولی اگر نداند به چه جهت گفته كه به جای دیگر نبر، چنانچه به جای دیگر ببرد و تلف شود، احتیاط واجب آن است كه عوض آن را بدهد.
مسأله 2346- اگر صاحب مال برای نگهداری مال خود جایی را معین كند، ولی به كسی كه امانت را قبول كرده نگوید كه آن را به جای دیگر نبر، چنانچه امانتدار احتمال دهد كه در آن جا از بین برود، میتواند آن را به جای دیگری كه مال در آن جا محفوظتر است ببرد، و چنانچه مال در آن جا تلف شود، ضامن نیست.
مسأله 2347- اگر صاحب مال دیوانه شود، كسی كه امانت را قبول كرده، باید فوراً امانت را به ولی او برساند و یا به ولی او خبر دهد، و اگر بدون عذر شرعی مال را به ولی او ندهد، و از خبر دادن هم كوتاهی كند و مال تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
مسأله 2348- اگر صاحب مال بمیرد، امانتدار باید مال را به وارث او برساند، یا به وارث او خبر دهد، و چنانچه مال را به وارث او ندهد و از خبر دادن هم كوتاهی كند و مال تلف شود ضامن است، ولی اگر برای آن كه می‌خواهد بفهمد كسی كه می‌گوید من وارث میتم، راست می‌گوید یا نه، یا میت وارث دیگری دارد یا نه، مال را ندهد و از خبر دادن هم كوتاهی كند و مال تلف شود ضامن نیست.
مسأله 2349- اگر صاحب مال بمیرد و چند وارث داشته باشد، كسی كه امانت را قبول كرده، باید مال را به همۀ ورثه بدهد، یا به كسی بدهد كه همۀ آنان گرفتن مال را به او واگذار كرده‌اند، پس اگر بدون اجازۀ دیگران تمام مال را به یكی از ورثه بدهد، ضامن سهم دیگران است.
مسأله 2350- اگر كسی كه امانت را قبول كرده بمیرد، یا دیوانه شود، وارث یا ولی او باید هر چه زودتر به صاحب مال اطلاع دهد، یا امانت را به او برساند.
مسأله 2351- اگر امانتدار نشانه‌های مرگ را در خود ببیند، چنانچه ممكن است باید امانت را به صاحب آن یا وكیل او برساند، و اگر ممكن نیست باید آن را به حاكم شرع بدهد، و چنانچه به حاكم شرع دسترسی ندارد، در صورتی كه وارث او امین است و از امانت او اطلاع دارد، لازم نیست وصیت كند، و گرنه باید وصیت كند و شاهد بگیرد و به وصی و شاهد اسم صاحب مال و جنس و خصوصیات مال و محل آن را بگوید.
مسأله 2352- اگر امانتدار نشانه‌های مرگ را در خود ببیند، و به وظیفه‌ای كه در مسأله پیش گفته شد عمل نكند، چنانچه آن امانت از بین برود، باید عوضش را بدهد، اگرچه در نگهداری آن كوتاهی نكرده باشد و مرض او خوب شود، یا بعد از مدتی پشیمان شود و وصیت كند.