آیةاللّه بدلا به لحاظ شایستگى‌هاى علمى و اخلاقى، مورد اعتماد علما و بزرگان حوزه بود و در مدت حیات مرحوم آیةاللّه‌العظمى بروجردى در قم، از نزدیکان و ملازمان معظم‌له به‌شمار مى‌رفت
تولد: 1286 شمسى
محل تولد: قم
وفات: 1382 .ش
مزار: حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام
عمر: 96 سال
اساتید: عالمان بزرگى چون شیخ عبدالکریم حایرى، شیخ ابوالقاسم کبیر، آخوند ملا على همدانى، سید حسین طباطبایى بروجردى، امام خمینى و… .
آثار: رساله‌اى در اقتصاد اسلامى، دعا و شرایط و موانع آن، فهرستى بر اصول و فروع کافى، کشف اسرار و زمینه پیدایش آن و … .
تولد و تحصیل: آیةاللّه سید حسین بدلا از خاندان بزرگ و مشهور بدلا در خانواده‌اى متدین و عاشق روحانیت، در شهر علم و اجتهاد، قم دیده به جهان گشود. در سنین نوجوانى به عشق تحصیل علوم دینى و دست‌یابى به قله کمالات انسانى وارد حوزه علمیه قم شد و در محضر پربار دانشوران آن روز، بیشترین بهره‌هاى علمى و اخلاقى را تجربه کرد. با این‌که مشکلات و موانع فراوانى در مسیر تحصیل علوم دینى وجود داشت و نظام حاکم وقت، چونان استخوانى گلوگیر حوزه‌هاى علمیه شده بود اما وى با عشق، استقامت و پایدارى، توانست مراحل ترقى علمى و رشد فکرى و اخلاقى را به نحو شگفت‌انگیزى طى کند.
ناامنى و مشکلات دوران تحصیل: آیةاللّه بدلا در خاطراتش با اشاره به مشکلات و فشارهاى وارده بر حوزه‌هاى علمیه مى‌گوید: ما در آن ایام به هیچ عنوان امنیت شغلى نداشتیم؛ مأمورین، با اندک بهانه‌اى به مدرسه علمیه مى‌ریختند و طلاب را دستگیر مى‌کردند. دو سال تابستان را من براى خلاصى از فشار رژیم حاکم، به همراه حاج آقا مرتضى حایرى، آقازاده مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حایرى، در روستاى “وشنوه” گذراندم. ایشان در ادامه مى‌گوید: در مدرسه دارالشفا که بودم، حجره امام راحل، محل تجمع تهرانى‌ها بود و من هم در برخى از جلساتشان شرکت مى‌کردم. یک روز که مقابل حجره ایستاده بودم، چشمم به حسین‌خان عسکرى، مأمور مخفى شهربانى افتاد؛ به هر طلبه معممى که برخورد مى‌کرد او را تحویل آژان‌ها مى‌داد و به نظمیه مى‌بردند. در آن روز حسین‌خان و افرادش مدرسه را مورد بازرسى قرار دادند تا این که به حجره امام رسیدند. در این حال برگشت و گفت: من دستور دارم که نگذارم در میان شیعیان جز سه – چهار نفر معمم باشند …؛ در این حال، من براى این‌که از چنگ حسین‌خان خلاص شوم، عقب عقب و بى‌صدا وارد حجره‌ام شدم و در را بستم و بعد، دستم را از لاى در، بیرون آوردم و چفت در را از بیرون انداختم و آن را قفل کردم تا هر کسى از بیرون نگاه مى‌کند، گمان نبرد که کسى داخل حجره است. حسین‌خان هم‌چنان در حال رجزخوانى بود. چند دقیقه بعد، ناگهان نگاهش به جاى خالى من افتاد و گفت: کو این سید؟ الان اینجا بود. آمد مقابل حجره و دید که در، قفل است خیلى حیرت کرد… . این سخت‌گیرى‌ها بعد از نهضت گوهرشاد، تشدید شد و کار به جایى رسید که روحانیون، در قم ناچار بودند بین‌الطلوعین، از شهر خارج شوند و به باغ‌ها و بیابان‌هاى اطراف بروند و با تاریک شدن هوا به قم بازگردند.
فعالیت‌هاى سیاسى: آیةاللّه بدلا در دوران عمر پربرکتش با حضور در صحنه‌هاى مهم سیاسى، اجتماعى و گذران عمر، در تهران و قم، حوادث تلخ و دلخراشى که از ناحیه حاکمان قاجار و پهلوى بر اسلام و مملکت وارد آمده بود را شاهد بوده و از جمله روحانیونى بود که ارتباط نزدیکى با علما و شخصیت‌هاى مهم و اثرگذار هم‌چون: آیةاللّه کاشانى، آیةاللّه شیخ محمدتقى بافقى، فدائیان اسلام و امام خمینى قدس‌سره داشت. خاطرات هفتاد ساله ایشان که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامى، تدوین و انتشار یافته، بسیار جالب و خواندنى است.
یاور مرجعیت: آیةاللّه بدلا به لحاظ شایستگى‌هاى علمى و اخلاقى، مورد اعتماد علما و بزرگان حوزه بود و در مدت حیات مرحوم آیةاللّه‌العظمى بروجردى در قم، از نزدیکان و ملازمان معظم‌له به‌شمار مى‌رفت. ایشان در خاطراتش آورده است: بنده در طول اقامت ایشان (آیةاللّه‌العظمى بروجردى) در قم به مدت هفده سال در تمامى حالات و وضعیت‌ها در جوار ایشان بودم. در این مدت، هم بهره‌هایى که از ایشان بردم، بیشتر از سایرین بود و هم میزان علاقه طرفینى که در بین ما وجود داشت، حالتى ویژه بود… . این ارتباط ادامه یافت تا در سال 1340 که ایشان از دنیا رفتند، من خودم جنازه ایشان را غسل دادم… .
هم‌چنین آیةاللّه بدلا یکى از اعضاى مؤثر جلسه استفتائات آیةاللّه‌العظمى بروجردى بود، و در تنظیم رساله توضیح‌المسائل ایشان، نقش اساسى داشت. رساله عملیه سابق که با عباراتى مغلق بود، با همکارى هیئتى به سرپرستى ایشان به زبان ساده و قابل فهم براى عموم تنظیم شد. هم‌چنین ارادت آیةاللّه بدلا به امام خمینى و حمایت از حرکت‌هاى انقلابى و اصلاحى آن رهبر بزرگ و متقابلاً، اعتماد و علاقه امام راحل به ایشان، از این سید بزرگوار، چهره‌اى دوست‌داشتنى در قلوب مردم، طلاب و انقلابیون ساخته بود. امام قدس‌سره در دورانى که در تبعید به سر مى‌بردند، در جواب نامه آیةاللّه بدلا چنین نوشتند: “خدمت جناب سیدالاعلام و حجةالاسلام آقا سید حسین بدلا دامت‌برکاته، به عرض مى‌رسد مرقوم جنابعالى که حاوى تبریک تشرف حقیر به اعتاب مقدسه بود، موجب تشکر گردید. از خداى تعالى ادامه توفیقات آن جناب را در ترویج شریعت مقدسه و عظمت اسلام و مسلمین خواستار و ملتمس دعا هستم. مصطفى بحمداللّه سالم و سلام مى‌رسانند. والسلام‌علیکم ورحمةاللّه وبرکاته”.
ویژگى‌هاى اخلاقى: آیةاللّه بدلا از لحاظ اخلاقى نیز فردى مهذب و آراسته به فضایل اخلاقى و انسانى بود. رفتارش درس عملى اخلاق بود. ارادت خاصى به اهل‌بیت علیهم‌السلام داشت و قریب به هفتاد سال شب‌هاى پنج‌شنبه جلسه روضه‌خوانى در منزل تشکیل مى‌داد که تا آخر عمر ایشان ادامه یافت. اهتمام ایشان به اقامه نماز جماعت نیز به یاد ماندنى است؛ با آن کسالت و کهولت سن که معمولاً دو نفر زیر بغل ایشان را مى‌گرفتند، در نماز حاضر مى‌شد و تا آخر عمر، امامت مسجد امام را ترک نکرد. از دیگر افتخارات ثبت شده در دفتر زندگى نورانى آن روحانى متقى، تقدیم فرزند دلبندش، شهید سید هادى بدلا، به نظام جمهورى اسلامى در دوران دفاع مقدس است. یکى از فضلا نقل کرده: بعد از خبر شهادت فرزند آیةاللّه بدلا، براى تسلیت به محضر ایشان رفتیم. فرمود: “این که فرزند من شهید شده، خواست خداوند بوده و من خدا را شاکرم” و این چیزى نیست جز مقام والاى رضا و تسلیم در برابر امر خداى قادر متعال.
و سرانجام دفتر زندگى پرافتخار آن عالم وارسته در شهریور ماه 1382 شمسى به پایان رسید و پس از عمرى تلاش در راه تحصیل و تزکیه و تدریس و خدمت به مرجعیت شیعه، مرغ روحش به آشیانه دوست پرواز کرد.
پیکر پاک آن عالم ربانى، روز یک‌شنبه هجدهم شهریور با حضور پرشکوه علما و فضلا و مردم قدرشناس قم تشییع گردید و پس از اقامه نماز توسط مرحوم آیةاللّه العظمى بهجت قدس‌سره در جوار مرقد منور کریمه اهل‌بیت، حضرت فاطمه معصومه سلام‌اللّه‌علیها به خاک سپرده شد.
حشره‌اللّه مع اولیائه
…………………………………………………………………………………..
منابع: هفتاد سال خاطره و ستارگان حرم ج1و2