مسأله 2022- اگر زكات فطره را به یكی از هشت مصرفی كه سابقاً برای زكات مال گفته شد برسانند كافی است، ولی احتیاط مستحبآن است كه فقط به فقرای شیعه بدهند.
مسأله 2023- اگر طفل شیعهای فقیر باشد، انسان میتواند فطره را به مصرف او برساند، یا به واسطۀ دادن به ولی طفل ملك طفل نماید.
مسأله 2024- فقیری كه فطره به او میدهند لازم نیست عادل باشد، ولی احتیاط واجب آن است كه به شرابخوار و كسی كه آشكارا معصیت میكند فطره ندهند.
مسأله 2025- به كسی كه فطره را در معصیت مصرف میكند، نباید فطره بدهند.
مسأله 2026- احتیاط واجب آن است كه به یك فقیر، كمتر از یك صاع ـ كه تقریباً سه كیلو است ـ فطره ندهند، ولی اگر بیشتر بدهند اشكال ندارد.
مسأله 2027- اگر از جنسی كه قیمتش دو برابر قیمت معمولی آن است ـ مثلاً از گندمیكه قیمت آن دو برابر قیمت گندم معمولی است ـ نصف صاع (كه معنای آن در مسأله پیش گفته شد) بدهد كافی نیست؛ و اگر آن را به قصد قیمت فطره هم بدهد اشكال دارد.
مسأله 2028- انسان نمیتواند نصف صاع را از یك جنس ـ مثلاً گندم ـ و نصف دیگر آن را از جنس دیگر ـ مثلاً جو ـ بدهد، و اگر آن را به قصد قیمت فطره هم بدهد اشكال دارد.
مسأله 2029- مستحب است در دادن زكات فطره، خویشان فقیر خود را بر دیگران مقدم دارد، و بعد همسایگان فقیر را، بعد اهل علم فقیر را، ولی اگر دیگران از جهتی برتری داشته باشند، مستحب است آنها را مقدم بدارد.
مسأله 2030- اگر انسان به خیال این كه كسی فقیر است به او فطره بدهد و بعد بفهمد فقیر نبوده، چنانچه مالی را كه به او داده از بین نرفته باشد، باید پس بگیرد و به مستحق بدهد، و اگر نتواند بگیرد، باید از مال خودش فطره را بدهد؛ و اگر از بین رفته باشد، در صورتی كه گیرنده فطره میدانسته آنچه را گرفته فطره است، باید عوض آن را بدهد، و اگر نمیدانسته، دادن عوض بر او واجب نیست، و انسان باید دوباره فطره را بدهد.
مسأله 2031- اگر كسی بگوید فقیرم، نمیشود به او فطره داد، مگر آن كه از گفتۀ او اطمینان پیدا شود، یا انسان بداند كه قبلاً فقیر بوده است.
مسائل متفرقه زكات فطره
مسأله 2032- انسان باید زكات فطره را به قصد قربت ـ یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم ـ بدهد و موقعی كه آن را میدهد، نیت دادن فطره نماید.
مسأله 2033- اگر پیش از ماه رمضان فطره را بدهد صحیح نیست و احتیاط واجب آن است كه در ماه رمضان هم فطره را ندهد، ولی اگر پیش از ماه رمضان یا در ماه رمضان به فقیر قرض بدهد، و بعد از آن كه فطره بر او واجب شد، طلب خود را بابت فطره حساب كند، مانعی ندارد.
مسأله 2034- گندم یا چیز دیگری را كه برای فطره میدهد، باید به جنس دیگر یا خاك مخلوط نباشد، و چنانچه مخلوط باشد، اگر خالص آن به یك صاع ـ كه تقریباً سه كیلو است ـ برسد، یا آنچه مخلوط شده به قدری كم باشد كه قابل اعتنا نباشد، اشكال ندارد.
مسأله 2035- اگر فطره را از چیز معیوب بدهد كافی نیست.
مسأله 2036- كسی كه فطرۀ چند نفر را میدهد، لازم نیست همه را از یك جنس بدهد، و اگر مثلاً فطرۀ بعضی را گندم و فطرۀ بعض دیگر را جو بدهد كافی است.
مسأله 2037- كسی كه نماز عید فطر میخواند، بنابر احتیاط واجب باید فطره را پیش از نماز عید بدهد، ولی اگر نماز عید نمیخواند، میتواند دادن فطره را تا ظهر تأخیر بیندازد.
مسأله 2038- اگر به نیت فطره مقداری از مال خود را كنار بگذارد و تا ظهر روز عید به مستحق ندهد، احتیاط واجب آن است كه هر وقت آن را میدهد، نیت فطره نماید.
مسأله 2039- اگر موقعی كه دادن زكات فطره واجب است، فطره را ندهد و كنار هم نگذارد، بعداً باید بدون این كه نیت ادا و قضا كند، فطره را بدهد.
مسأله 2040- اگر فطره را كنار بگذارد، نمیتواند آن را برای خودش بردارد و مال دیگری را برای فطره بگذارد.
مسأله 2041- اگر انسان مالی داشته باشد كه قیمتش از فطره بیشتر است، چنانچه فطره را ندهد و نیت كند كه مقداری از آن مال برای فطره باشد، اشكال دارد.
مسأله 2042- اگر مالی را كه برای فطره كنار گذاشته از بین برود، چنانچه دسترسی به فقیر داشته و دادن فطره را تأخیر انداخته، باید عوض آن را بدهد، و اگر دسترسی به فقیر نداشته ضامن نیست.
مسأله 2043- اگر در محل خودش مستحق پیدا شود، احتیاط واجب آن است كه فطره را به جای دیگر نبرد، و اگر به جای دیگر ببرد و تلف شود، باید عوض آن را بدهد.