مسأله 796- مرد باید در حال نماز اگر چه كسی او را نمی‌بیند عورتین خود را بپوشاند، و بهتر است از ناف تا زانوها را هم بپوشاند.
مسأله 797- زن باید در موقع نماز تمام بدن حتی سر و موی خود را بپوشاند، و احتیاط واجبآن است كه كف پا را هم بپوشاند، ولی پوشاندن صورت به مقداری كه در وضو شسته می‌شود، و دست‌ها تا مچ، و روی پاها تا مچ پا لازم نیست، امّا برای آن كه یقین كند كه مقدار واجب را پوشانده است، باید مقداری از اطراف صورت و قدری پائینتر از مچ را هم بپوشاند.
مسأله 798- موقعی كه انسان قضای سجدۀ فراموش شده یا تشهّد فراموش شده را به جا می‌آورد، بلكه بنابر احتیاط واجب در موقع سجدۀ سهو هم باید خود را مثل موقع نماز بپوشاند.
مسأله 799- اگر انسان عمداً یا از روی ندانستن مسألـه در نماز عورتش را نپوشاند، نمازش باطل است.
مسأله 800- اگر در بین نماز بفهمد كه عورتش پیدا است، باید آن را بپوشاند، و احتیاط واجب آن است كه نماز را تمام كند و دوباره بخواند، ولی اگر بعد از نماز بفهمد كه در نماز عورت او پیدا بوده، نمازش صحیح است.
مسأله 801- اگر در حال ایستاده لباسش عورت او را می‌پوشاند، ولی ممكن است در حال دیگر ـ مثلاً در حال ركوع و سجود ـ نپوشاند، چنانچه موقعی كه عورت او پیدا می‌شود، به وسیله‌ای آن را بپوشاند، نماز او صحیح است، ولی احتیاط مستحب آن است كه با آن لباس نماز نخواند.
مسأله 802- انسان می‌تواند در نماز خود را با علف و برگ درختان بپوشاند، ولی احتیاط مستحب آن است موقعی خود را با اینها بپوشاند كه چیز دیگری نداشته باشد.
مسأله 803- انسان در حال ناچاری می‌تواند در نماز خود را با گِل بپوشاند.
مسأله 804- اگر چیزی ندارد كه در نماز خود را با آن بپوشاند، چنانچه احتمال دهد كه پیدا می‌كند، بنابر احتیاط واجب باید نماز را تأخیر بیندازد، و اگر چیزی پیدا نكرد در آخر وقت مطابق وظیفهاش نماز بخواند.
مسأله 805- كسی كه می‌خواهد نماز بخواند، اگر برای پوشانیدن خود حتّی برگ درخت و علف و گِل و لجن نداشته باشد، و آب گل آلود یا چاله‌ای هم كه در آن بایستد پیدا نكند، و احتمال ندهد كه تا آخر وقت چیزی پیدا كند كه خود را با آن بپوشاند، در صورتی كه احتمال بدهد که نامحرم او را می‌بیند، باید نشسته نماز بخواند و برای ركوع و سجود به قدری خم شود كه عورتش پیدا نباشد، و برای سجود كمی بیشتر از ركوع خم شود، و مهر را بالا بیاورد و پیشانی را بر آن بگذارد؛ و اگر اطمینان دارد كه نامحرم او را نمی‌بیند، احتیاط واجب آن است كه دو نماز ایستاده بخواند و موقعی كه ایستاده است قُبل خود را با دست بپوشاند، و در یكی از آن دو نماز ركوع و سجود را به جا آورد، و در دیگری به جای ركوع و سجود با سر اشاره نماید.
لباس نمازگزار
مسأله 806- لباس نمازگزار شش شرط دارد:
اوّل: آن كه پاك باشد.
دوم: آن كه مباح باشد.
سوم: آن كه از اجزاء مردار نباشد.
چهارم: آن كه از حیوان حرام گوشت نباشد.
پنجم و ششم: آن كه اگر نمازگزار مرد است، لباس او ابریشم خالص و طلاباف نباشد. و تفصیل اینها در مسائل آینده گفته می‌شود.
شرط اوّل
مسأله 807- لباس نمازگزار باید پاك باشد، و اگر كسی عمداً با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است.
مسأله 808-كسی كه نمیداند نماز با بدن و لباس نجس باطل است، اگر با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل می‌باشد
مسأله 809- اگر به واسطۀ ندانستن مسأله چیز نجسی را نداند نجس است ـ مثلاً نداند عرق جنب از حرام نجس است ـ و با آن نماز بخواند، نمازش باطل می‌باشد.
مسأله 810- اگر نداند كه بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده، نماز او صحیح است، ولی احتیاط مستحب آن است كه اگر وقت دارد دوباره آن نماز را بخواند.
مسأله 811- اگر فراموش كند كه بدن یا لباسش نجس است، و در بین نماز یا بعد از آن یادش بیاید، باید نماز را دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نماید.
مسأله 812- كسی كه در وسعت وقت مشغول نماز است، اگر در بین نماز بدن یا لباس او نجس شود، و پیش از آن كه چیزی از نماز را با نجاست بخواند، ملتفت شود كه نجس شده، یا بفهمد بدن یا لباس او نجس است و شك كند كه همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده، در صورتی كه آب كشیدن بدن یا لباس یا عوض كردن لباس یا بیرون آوردن آن نماز را به هم نمی‌زند، باید در بین نماز بدن یا لباس را آب بكشد، یا لباس را عوض كند، یا اگر چیز دیگری عورت او را پوشانده، لباس را بیرون آورد؛ ولی چنانچه طوری باشد كه اگر بدن یا لباس را آب بكشد یا لباس را عوض كند یا بیرون آورد، نماز به هم می‌خورد، و اگر لباس را بیرون آورد برهنه می‌ماند، باید نماز را بشكند و با بدن و لباس پاك نماز بخواند.
مسأله 813- كسی كه در تنگی وقت مشغول نماز است، اگر در بین نماز لباس او نجس شود، و پیش از آن كه چیزی از نماز را با نجاست بخواند بفهمد كه نجس شده، یا بفهمد كه لباس او نجس است و شك كند كه همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده، در صورتی كه آب كشیدن یا عوض كردن یا بیرون آوردنِ لباس، نماز را به هم نمی‌زند، و می‌تواند لباس را بیرون آورد، باید لباس را آب بكشد یا عوض كند، یا اگر چیز دیگری عورت او را پوشانده لباس را بیرون آورد و نماز را تمام كند؛ اما اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده و لباس را هم نمی‌تواند آب بكشد یا عوض كند، باید لباس را بیرون آورد و به دستوری كه برای برهنگان گفته شد نماز را تمام كند. ولی چنانچه طوری است كه اگر لباس را آب بكشد یا عوض كند، نماز به هم می‌خورد؛ و به واسطۀ سرما و مانند آن نمی‌تواند لباس را بیرون آورد، باید با همان حال نماز را تمام كند و نمازش صحیح است.
مسأله 814- كسی كه در تنگی وقت مشغول نماز است، اگر در بین نماز بدن او نجس شود، و پیش از آن كه چیزی از نماز را با نجاست بخواند، ملتفت شود كه نجس شده، یا بفهمد بدن او نجس است و شك كند كه همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده، در صورتی كه آب كشیدن بدن نماز را به هم نمی‌زند، باید آب بكشد، و اگر نماز را بهم می‌زند، باید با همان حال نماز را تمام كند و نماز او صحیح است.
مسأله 815- كسی كه در پاك بودن بدن یا لباس خود شك دارد، چنانچه نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد كه بدن یا لباسش نجس بوده، نماز او صحیح است.
مسأله 816- اگر لباس را آب بكشد و یقین كند كه پاك شده است و با آن نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد پاك نشده، باید نماز را دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نماید.
مسأله 817- اگر خونی در بدن یا لباس خود ببیند و یقین كند كه از خونهای نجس نیست، مثلاً یقین كند كه خون پشه است، چنانچه بعد از نماز بفهمد از خونهایی بوده كه نمی‌شود با آن نماز خواند، نماز او صحیح است.
مسأله 818- اگر یقین كند خونی كه در بدن یا لباس اوست خون نجسی است كه نماز با آن صحیح است، مثلاً یقین كند خون زخم و دُمَل است، چنانچه بعد از نماز بفهمد خونی بوده كه نماز با آن باطل است، احتیاط واجب آن است كه نماز را دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نماید.
مسأله 819- اگر نجس بودن چیزی را فراموش كند و بدن یا لباسش با رطوبت به آن برسد، و در حال فراموشی نماز بخواند و بعد از نماز یادش بیاید، نماز او صحیح است؛ ولی اگر بدنش با رطوبت به چیزی كه نجس بودن آن را فراموش كرده برسد، و بدون این كه خود را آب بكشد غسل كند و نماز بخواند، غسل و نمازش باطل است؛ و نیز اگر جایی از اعضای وضو با رطوبت به چیزی كه نجس بودن آن را فراموش كرده برسد و پیش از آن كه آن جا را آب بكشد، وضو بگیرد و نماز بخواند، وضو و نمازش باطل می‌باشد.
مسأله 820- كسی كه یك لباس دارد، اگر بدن و لباسش نجس شود و به اندازۀ آب كشیدن یكی از آنها آب داشته باشد، چنانچه بتواند لباسش را بیرون آورد، باید بدن را آب بكشد و نماز را به دستوری كه برای برهنگان گفته شد به جا آورد، و اگر به واسطۀ سرما یا عذر دیگر نتواند لباس را بیرون آورد، هركدام از بدن یا لباس را كه بخواهد می‌تواند آب بكشد، ولی اگر مثلاً نجاست یكی بول است كه اگر بخواهد با آب قلیل آب بكشد باید دو مرتبه آب روی آن بریزد، و دیگری خون است كه یك مرتبه ریختن آب روی آن كافی است، باید آن را كه به بول نجس شده آب بكشد.
مسأله 821- كسی كه غیر از لباس نجس لباس دیگری ندارد، باید نماز را به دستوری كه برای برهنگان گفته شد به جا آورد، ولی اگر به واسطۀ سرما و مانند آن نمی‌تواند لباسش را بیرون آورد، باید با لباس نجس نماز بخواند و نماز او صحیح است.
مسأله 822- كسی كه دو لباس دارد، اگر بداند یكی از آنها نجس است و نداند كدام یك از آنها است، چنانچه وقت دارد باید با هر دو لباس نماز بخواند، مثلاً اگر می‌خواهد نماز ظهر و عصر بخواند باید با هركدام یك نماز ظهر و یك نماز عصر بخواند، ولی اگر وقت تنگ است، باید نماز را به دستوری كه برای برهنگان گفته شد به جا آورد، و احتیاط مستحب آن است كه آن نماز را با لباس پاك قضا نماید.
شرط دوم
مسأله 823- لباس نمازگزار باید مباح باشد، و كسی كه می‌داند پوشیدن لباس غصبی حرام است، اگر عمداً در لباس غصبی یا در لباسی كه نخ یا تكمه یا چیز دیگر آن غصبی است نماز بخواند باطل است.
مسأله 824- كسی كه می‌داند پوشیدن لباس غصبی حرام است، ولی نمیداند نماز را باطل می‌كند، اگر عمداً با لباس غصبی نماز بخواند، نمازش باطل است.
مسأله 825- اگر نداند یا فراموش كند كه لباس او غصبی است و با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است، ولی اگر كسی خودش لباسی را غصب نماید و فراموش كند كه غصب كرده است و با آن نماز بخواند، نمازشباطل است.
مسأله 826- اگر نداند یا فراموش كند كه لباس او غصبی است و در بین نماز بفهمد، چنانچه چیز دیگری عورت او را پوشانده است و می‌تواند فوراً یا بدون این كه موالات (یعنی پی در پی بودن) نماز به هم بخورد، لباس غصبی را بیرون آورد، باید آن را بیرون آورد و نمازش صحیح است؛ و اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده، یا نمی‌تواند لباس غصبی را فوراً بیرون آورد، یا اگر بیرون آورد پی در پی بودن نماز به هم می‌خورد، در صورتی كه به مقدار یك ركعت هم وقت داشته باشد، باید نمازش را بشكند و با لباس غیر غصبی نماز بخواند، و اگر به این مقدار وقت ندارد، باید در حال نماز لباس را بیرون آورد و به دستور نماز برهنگان، نماز را تمام نماید.
مسأله 827- اگر كسی برای حفظ جانش با لباس غصبی نماز بخواند، یا مثلاً برای این كه دزد لباس غصبی را نبرد با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است.
مسأله 828- اگر با عین پولی كه خمس یا زکات آن را نداده لباس بخرد، نماز خواندن در آن لباس باطل است.
شرط سوم
مسأله 829- لباس نمازگزار باید از اجزاء حیوان مرده‌ای كه خون جهنده دارد (یعنی حیوانی كه اگر رگش را ببرند خون از آن جستن می‌كند) نباشد، بلكه اگر از حیوان مرده‌ای كه مانند ماهی و مار خون جهنده ندارد لباس تهیه كنند، احتیاط واجب آن است كه با آن نماز نخواند.
مسأله 830- هرگاه چیزی از مردار ـ مانند گوشت و پوست آن ـ كه روح داشته همراه نمازگزار باشد، اگرچه لباس او نباشد، نمازش باطل است.
مسأله 831- اگر چیزی از مردارِ حلال گوشت ـ مانند مو و پشم ـ كه روح ندارد همراه نمازگزار باشد، یا با لباسی كه از آنها تهیه كرده‌اند نماز بخواند، نمازش صحیح است.
شرط چهارم
مسأله832- لباس نمازگزار باید از حیوان حرام گوشت نباشد، و اگر مویی از آن هم همراه نمازگزار باشد، نماز او باطل است.
مسأله833- اگر آب دهان یا بینی یا رطوبت دیگری از حیوان حرام گوشت ـ مانند گربه ـ بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، چنانچه تر باشد نماز باطل، و اگر خشك شده و عین آن برطرف شده باشد، نماز صحیح است.
مسأله834- اگر مو و عرق و آب دهان كسی بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، اشكال ندارد. و همچنین است اگر مروارید و موم و عسل همراه او باشد.
مسأله835- اگر شك داشته باشد كه لباسی از حیوان حلال گوشت است یا حرام گوشت، چه در داخله تهیه شده باشد چه در خارجه، احتیاط واجب آن است كه با آن نماز نخواند.
مسأله836- صدف از حیوان حرام گوشت است، و اگر انسان احتمال بدهد كه تكمۀ صدفی و مانند آن، از آن حیوان است، احتیاط واجب آن است كه با آن نماز نخواند.
مسأله837- پوشیدن خزّ خالص در نماز اشكال ندارد، ولی احتیاط واجب آن است كه با پوست سنجاب نماز نخواند.
مسأله838- اگر با لباسی كه نمیداند یا فراموش كرده كه از حیوان حرام گوشت است نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نماید.
شرط پنجم
مسأله839- پوشیدن لباس طلا باف برای مرد حرام، و نماز با آن باطل است، ولی برای زن در نماز و غیر نماز اشكال ندارد.
مسأله840- زینت كردن به طلا ـ مثل آویختن زنجیر طلا به سینه، و انگشتر طلا به دست كردن، و بستن ساعت مچی طلا به دست ـ برای مرد حرام، و نماز خواندن با آنها باطل است، و احتیاط واجب آن است كه از استعمال عینك طلا هم خودداری كند، ولی زینت كردن به طلا برای زن در نماز و غیر نماز اشكال ندارد.
مسأله 841- اگر مردی نداند یا فراموش كند كه انگشتری یا لباس از طلا است، یا شك داشته باشد و با آن نماز بخواند، احتیاط واجب آن است كه آن نماز را دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نماید.
شرط ششم
مسأله842- لباس مرد نمازگزار حتّی عرقچین و بند شلوار او باید ابریشم خالص نباشد، و در غیر نماز هم پوشیدن آن برای مرد حرام است.
مسأله843- اگر آستر تمام لباس یا آستر مقداری از آن ابریشم خالص باشد، پوشیدن آن برای مرد حرام و نماز در آن باطل است.
مسأله844- لباسی را كه نمیداند از ابریشم خالص است یا چیز دیگر، اگر در غیر نماز بپوشد اشكال ندارد، ولی احتیاط واجب آن است كه با آن نماز نخواند.
مسأله 845- دستمال ابریشمی و مانند آن اگر در جیب مرد باشد اشكال ندارد و نماز را باطل نمی‌كند.
مسأله 846- پوشیدن لباس ابریشمی برای زن در نماز و غیر نماز اشكالی ندارد.
مسأله 847- پوشیدن لباس غصبی و ابریشمی‌خالص و طلا باف و لباسی كه از مردار تهیه شده در حال ناچاری مانعی ندارد؛ و نیز كسی كه ناچار است لباس بپوشد و لباس دیگری غیر از اینها ندارد، می‌تواند با این لباسها نماز بخواند.
مسأله 848- اگر غیر از لباس غصبی و لباسی كه از مردار تهیه شده لباس دیگری ندارد، و ناچار نیست لباس بپوشد، باید به دستوری كه برای برهنگان گفته شد نماز بخواند.
مسأله 849- اگر غیر از لباسی كه از حیوان حرام گوشت تهیه شده لباس دیگری ندارد، چنانچه در پوشیدن لباس ناچار باشد، می‌تواند با همان لباس نماز بخواند، و اگر ناچار نباشد، باید به دستوری كه برای برهنگان گفته شد نماز را به جا آورد، و بنابراحتیاط واجب یك نماز دیگر هم با همان لباس بخواند.
مسأله 850- اگر مرد غیر از لباس ابریشمی خالص یا طلا باف لباس دیگری نداشته باشد، چنانچه در پوشیدن لباس ناچار نباشد، باید به دستوری كه برای برهنگان گفته شد نماز بخواند.
مسأله 851- اگر چیزی ندارد كه در نماز عورت خود را با آن بپوشاند، واجب است ـ اگرچه به كرایه یا خریداری باشد ـ تهیه نماید، ولی اگر تهیه آن به قدری پول لازم دارد كه نسبت به دارائی او زیاد است، یا طوری است كه اگر پول را به مصرف لباس برساند به حال او ضرر دارد، باید به دستوری كه برای برهنگان گفته شد نماز بخواند.
مسأله 852- كسی كه لباس ندارد اگر دیگری لباس به او ببخشد یا عاریه دهد، چنانچه قبول كردِن آن برای او مشقّت نداشته باشد باید قبول كند، بلكه اگر عاریه كردن یا طلب بخشش برای او سخت نیست، باید از كسی كه لباس دارد طلب بخشش یا عاریه نماید.
مسأله 853- پوشیدن لباسی كه پارچه یا رنگ یا دوخت آن برای كسی كه می‌خواهد آن را بپوشد معمول نیست ـ مثل آن كه اهل علم لباس نظامی بپوشد ـ حرام است، ولی اگر با آن لباس نماز بخواند اشكال ندارد.
مسأله 854- احتیاط واجب آن است كه مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه نپوشد، ولی اگر با آن لباس نماز بخواند اشكال ندارد.
مسأله 855- كسی كه باید خوابیده نماز بخواند، اگر برهنه باشد و لحاف یا تشك او نجس یا ابریشم خالص یا از اجزاء حیوان حرام گوشت باشد، احتیاط واجب آن است كه در نماز خود را با آنها نپوشاند.
مواردی كه لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاك باشد
مسأله856- در سه صورت ـ كه تفصیل آنها بعداً گفته می‌شود ـ اگر بدن یا لباس نمازگزار نجس باشد، نماز او صحیح است:
اوّل: آن كه به واسطۀ زخم یا جراحت یا دُمَلی كه در بدن او است، لباس یا بدنش به خون آلوده شده باشد.
دوم: آن كه بدن یا لباس او به مقدار كمتر از درهم (كه تقریباً به اندازۀ یك اشرفی می‌شود) به خون آلوده باشد
سوم: آن كه ناچار باشد با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.
و در دو صورت اگر فقط لباس نمازگزار نجس باشد، نماز او صحیح است:
اوّل: آن كه لباسهای كوچك او مانند جوراب و عرقچین نجس باشد.
دوم: آن كه لباس زنی كه پرستار پسربچّه است، نجس شده باشد.
و احكام این پنج صورت مفصلاً در مسائل بعد گفته می‌شود.
مسأله857- اگر در بدن یا لباس نمازگزار خون زخم یا جراحت یا دُمَل باشد، چنانچه طوری است كه آب كشیدن بدن یا لباس یا عوض كردن لباس برای بیشتر مردم سخت است، تا وقتی كه زخم یا جراحت یا دُمَل خوب نشده است، می‌تواند با آن خون نماز بخواند، و همچنین است اگر چركی كه با خون بیرون آمده یا دوائی كه روی زخم گذاشته‌اند و نجس شده در بدن یا لباس او باشد.
مسأله858- اگر خون بریدگی و زخمی كه به زودی خوب می‌شود و شستن آن آسان است در بدن یا لباس نمازگزار باشد، نماز او باطل است.
مسأله859- اگر جائی از بدن یا لباس كه با زخم فاصله دارد به رطوبت زخم نجس شود، جایز نیست با آن نماز بخواند، ولی اگر مقداری از بدن یا لباس كه معمولاً به رطوبت زخم آلوده می‌شود به رطوبت آن نجس شود، نماز خواندن با آن مانعی ندارد.
مسأله860- اگر از زخمی‌كه توی دهان و بینی و مانند اینها است، خونی به بدن یا لباس برسد، احتیاط واجب آن است كه با آن نماز نخوانند، و همچنین است خون بواسیر در صورتی كه دانه‌هایش بیرون نباشد، ولی با خون بواسیری كه دانه‌های آن بیرون است، می‌شود نماز خواند.
مسأله861- كسی كه بدنش زخم است، اگر در بدن یا لباس خود خونی ببیند و نداند از زخم است یا خون دیگر، احتیاط واجب آن است كه با آن نماز نخواند.
مسأله862- اگر چند زخم در بدن باشد و به طوری نزدیك هم باشند كه یك زخم حساب شود، تا وقتی همه خوب نشده‌اند، نماز خواندن با خون آنها اشكال ندارد، ولی اگر به قدری از هم دور باشند كه هركدام یك زخم حساب شود، هركدام كه خوب شد باید برای نماز بدن و لباس را از خون آن آب بكشد.
مسأله863- اگر سر سوزنی خون حیض، یا نفاس، یا استحاضه، یا خون سگ، یا خوك، یا كافر، یا مردار، یا حیوان حرام گوشت در بدن یا لباس نمازگزار باشد، نماز او باطل است، ولی خونهای دیگر مثل خون بدن انسان یا خون حیوان حلال گوشت، اگرچه در چند جای بدن و لباس باشد، در صورتی كه روی هم كمتر از درهم باشد (كه تقریباً به اندازۀ یك اشرفی می‌شود) نماز خواندن با آن اشكال ندارد.
مسأله864- خونی كه به لباس بیآستر بریزد و به پشت آن برسد، یك خون حساب می‌شود، ولی اگر پشت آن جدا خونی شود، باید هركدام را جدا حساب نمود؛ پس اگر خونی كه در پشت و روی لباس است روی هم كمتر از درهم باشد، نماز با آن صحیح، و اگر بیشتر باشد، نماز با آن باطل است.
مسأله865- اگر خون روی لباسی كه آستر دارد بریزد و به آستر آن برسد، و یا به آستر بریزد و روی لباس خونی شود، باید هر كدام را جدا حساب نمود؛ پس اگر خونِ روی لباس و آستر كمتر از درهم باشد، نماز با آن صحیح، و اگر بیشتر باشد نماز با آن باطل است.
مسأله866- اگر خون بدن یا لباس كمتر از درهم باشد و رطوبتی به آن برسد، در صورتی كه خون و رطوبتی كه به آن رسیده به اندازۀ درهم یا بیشتر شود و اطراف را آلوده كند، نماز با آن باطل است، بلكه اگر رطوبت و خون به اندازۀ درهم نشود و اطراف را هم آلوده نكند، نماز خواندن با آن اشكال دارد.
مسأله867- اگر بدن یا لباس خونی نشود ولی به واسطۀ رسیدن به خون نجس شود، اگرچه مقداری كه نجس شده كمتر از درهم باشد، نمی‌شود با آن نماز خواند.
مسأله868- اگر خونی كه در بدن یا لباس است كمتر از درهم باشد و نجاست دیگری به آن برسد، مثلاً یك قطره بول روی آن بریزد، نماز خواندن با آن جایز نیست.
مسأله869- اگر لباسهای كوچك نمازگزار ـ مثل عرقچین و جوراب كه نمی‌شود با آنها عورت را پوشانید ـ نجس باشد، چنانچه از مردار و حیوان حرام گوشت درست نشده بباشد، نماز با آنها صحیح است؛ و نیز اگر با انگشتری نجس نماز بخواند اشكال ندارد.
مسأله870- احتیاط واجب آن است كه چیز نجس ـ مانند دستمال وكلید و چاقوی نجس ـ همراه نمازگزار نباشد، ولی كسی كه این مسأله را نمی‌دانسته و مثلاً مدتی با این كه دستمال نجس در جیبش بوده نماز خوانده، لازم نیست آن نمازها را قضا كند.
مسأله871- زنی كه پرستار پسر بچّه است و بیشتر از یك لباس ندارد، چنانچه نتواند لباس دیگری بِخرَد، یا كرایه كند و یا عاریه نماید، هرگاه شبانه روزی یك مرتبه لباس خود را آب بكشد، اگرچه تا روز دیگر لباسش به بول بچّه نجس شود، می‌تواند با آن لباس نماز بخواند، ولی احتیاط مستحب آن است كه لباس خود را طرف عصر برای نماز ظهر و عصر آب بكشد، و نیز اگر بیشتر از یك لباس دارد ولی ناچار است كه همۀ آنها را بپوشد، چنانچه شبانه روزی یك مرتبه همۀ آنها را آب بكشد كافی است.
مسأله 872- هرگاه لباس پرستار به بول دختر بچّه نجس شود، اگرچه روزی یك مرتبه آن را آب بكشد، چنانچه بعد از آن نجس شود احتیاط واجبآن است كه با آن لباس نماز نخواند.
چیزهایی كه در لباس نمازگزار مستحب است
مسأله 873- چند چیز در لباس نمازگزار مستحب است كه از آن جمله است:
عمامه با تحت الحنك، پوشیدن عبا، لباس سفید، پاكیزهترین لباسها، استعمال بوی خوش و دست كردن انگشتری عقیق.
چیزهایی كه در لباس نمازگزار مكروه است
مسأله874- چند چیز در لباس نمازگزار مكروه است و از آن جمله است: پوشیدن لباس سیاه، چرك، تنگ، لباس شرابخوار، لباس كسی كه از نجاست پرهیز نمی‌كند، لباسی كه نقش صورت دارد، و نیز باز بودن تكمه‌های لباس و دست كردن انگشتری كه نقش صورت دارد، مكروه می‌باشد.