فائده اول
اعقاب و بازماندگان ابو محمد امام حسن بن علی بن ابی طالب علیهم السلام، به دو شاخه منشعب میشوند: شاخه اول، بازماندگان زید بن الحسن و شاخه دوم، بازماندگان حسن بن حسن، که به وی حسن مثنی میگویند خاندان حسن مثنی هم به پنج شاخه منشعب میشوند:
1 – خاندان عبدالله محض.
2 – خاندان ابراهیم غمر.
3 – خاندان حسم مثلث.
4 – خاندان جعفر بن حسن مثلث.
5 – خاندان داود بن حسن مثلث.
خاندان ابراهیم غمر هم سرانجام به سه شعبه منشعب میشوند:
اول – آل طباطبا: که ابراهیم بن اسماعیل دیباج پسر ابراهیم غمر باشد.
دوم – آل تج: تج یعنی ابو جعفر محمد بن حسن بن حسن بن اسماعیل دیباج پسر ابراهیم غمر است.
سوم – آل معیه: آنها از اولاد ابو القاسم علی بن حسن بن حسن بن اسماعیل دیباج پسر ابراهیم غمر میباشند. معیه زنی از انصار به نام ام علی نامبرده در سابق است که فرزندان وی به نام او شناخته میشوند.
آل طباطبا هم به سه شعبه منشعب میگردند:
اول – خاندان قاسم رسی پسر طباطبا.
دوم – خاندان حسن بن طباطبا.
صفحه / 123
سوم – خاندان ابو عبدالله احمد رئیس پسر طباطبا.
خاندان احمد از آل طباطبا هم دو شاخه هستند:
1 – بازماندگان ابو اسماعیل ابراهیم بن احمد.
2 – بازماندگان ابو جعفر محمد بن احمد.
تمامی بازماندگان محمد بن احمد بن طباطبا منتهی میشوند به نوه او ابوالحسن محمد بن احمد بن محمد بن احمد، چنانکه سید داودی در «عمدة الطالب» ذکر کرده است.
محمد بن احمد نیز همان شاعر اصفهانی صاحب کتاب نقد الشعر و غیره است.
صاحب عمدة الطالب پس از آنکه او را به همان وصف که گفتیم میشناساند، مینویسد: «یکی از اولاد ابوالحسن محمد بن احمد شاعر اصفهانی، ابوالحسین علی شاعر بن ابی الحسن محمد است. او بازماندگان طولانی دارد. از جمله سید عالم نسابه ابو اسماعیل ابراهیم بن ناصر بن ابراهیم بن عبد الله بن حسن بن علی شاعر است. نامبرده مصنف کتاب المنتقله فی علم النسب است(1).»
و نیز مینویسد: «و از اولاد او یعنی محمد بن احمد شاعر است: قاسم و ابو البرکات محمد و ابو الحسین محمد و ابو المکارم محمد فرزندان شریف ابوالحسین محمد بن قاسم بن علی بن محمد بن احمد.
از اولاد قاسم بن محمد است شیخ الشریف نسابه ابو عبد الله حسین بن محمد بن ابی طالب پسر همین قاسم(2).»
از این دو سخن صاحب عمدة الطالب به دست میآید که ابو الحسین
صفحه / 124
علی شاعر بن ابو الحسن محمد بن احمد بن محمد بن احمد بن طباطبا پسری داشته با نام حسن، و نسب ابراهیم نسابه صاحب کتاب «المنتقله» به او میپیوسته است، و پسر دیگر به نام قاسم بوده که نسب ابو عبدالله حسین نسابه به او منتهی میشده است.
در سخن صاحب عمدة الطالب چیزی نیست که برساند اولاد او منحصر به این دو نفر بوده است. بلکه ذکر نام آن دو به واسطه خصوصیت انتهاء نسب دو شریف نسابه به آن دو نفر میباشد. پس سخن او با آنچه در شجره ما هست که او پسری دیگر به نام طاهر داشته است، منافات ندارد.
………………………………………………………………………………………
1- عمدة الطالب، ص 174.
2- مأخذ سابق، ص 173.