بسم الله الرحمن الرحیم
با حمد و سپاس خداوند متعال و سلام و درود بر پیغمبر خاتم حضرت رسول اکرم محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و سلم، و ا میر المؤمنین علیه السلام و اولاد طیبین و طاهرین آن حضرت، صلوات الله علیهم اجمعین. رساله شریفه انساب خاندان آیتالله بروجردی که ترجمه فارسی آن از نظر خوانندگان محترم میگذرد، یکی از آثار گرانقدر مرحوم آیتالله العظمی حاج آقا حسین طباطبائی بروجردی، بزرگ مرجع تقلید شیعیان در ربع قرن گذشته است.
این کتاب کم حجم و پر محتوا، بازگو کننده نسب عالی و شناخت رجال بزرگ خاندان آن مرجع فقید از خود او تا ابراهیم طباطبا است، که
صفحه/10
با دو واسطه به حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام میپیوندد.
نویسنده که یکی از شاگردان گمنام آن مرجع فقید است، در صدد برآمد این اثر نفیس را که آیتالله بروجردی سخت به آن علاقه داشت ترجمه کند و از این راه دین خود را به آن بزرگوار ادا کند، تا بعلاوه نخستین شرح حال جامعی که به نام کتاب «شرح زندگانی آیتالله بروجردی» نوشتیم و در سال 1340 شمسی به مناسبت چهلم درگذشت او منتشر ساختیم، تکمیلی برای شرح حال او و خاندان بزرگش باشد.
در این اندیشه، ما اکتفا به ترجمه اصل کتاب و پاورقیها ننمودیم، بلکه خاندان «طباطبا» را از قدیمترین زمانها تا عصر حاضر به طور اجمال مورد نظر قرار داده، و در این باره بسط مقال دادیم، تا خوانندگان در شناخت خاندان آیتالله بروجردی و سابقه آنها، با دیدی وسیعتر و بهتر در جریان امر قرار گیرند.
برای تأ مین این منظور، آنچه را که ابوالحسن عمری نسبدان مشهور در کتاب «المجدی» و ابن داود حسنی در «عمدة الطالب» نوشتهاند، بعلاوه مأخذ و منابع دیگر همه را ترجمه یا نقل کردیم و مورد بحث و بررسی و نقد و توضیح قرار دادیم. ولی دیدیم اگر همه آنها را در اینجا بعنوان مقدمه بیاوریم، مزیت فرع بر اصل لازم میآید و اگر خداوند توفیق داد شاید در فرصتی دیگر، آنها را هم با تجدید نظر به صورت کتابی منتشر سازیم.
باری، دقت نظر و توجه خاص آیتالله بروجردی، آن مرجع بزرگ و بزرگزاد در شناخت و شناساندن نسب عالی خود، به خوبی از خلال مطالب این کتاب پیداست. کتاب طبق اظهار خود آیتالله فقید به نویسنده، در نقل و انتقال آن مرحوم از بروجرد به قم در سال 1324
صفحه/11
شمسی مفقود شده بود، ولی ده سال بعد از رحلت آن مرحوم، در سال 1349 به شرحی که خواهیم گفت منتشر گردید.
مرحوم آیتالله بروجردی کتاب را به اختصار در شرح حال جد پنجم خود سید محمد طباطبائی بروجردی و دودمان او تا زمان خویش نگاشتهاند، ولی ما برای توجه بیشتر خوانندگان آن را به نام خاندان آیت الله بروجردی نامگزاری کردیم.
در این کتابچه، گذشته از بحث پیرامون خاندان طباطبائی بروجرد، از رابطه آنها با خاندان بزرگ علامه مجلسی (ملا محمد تقی) جد مادری سید محمد طباطبائی، خاندان وحید بهبهانی و بعضی از خاندانهای بزرگ عل- می و دینی دیگر و نحوه روابط نسبی و سببی آنها با هم سخن رفته است.
مرحوم آیتالله بروجردی نسب عالی خود را از هنگا می که نیای اعلایش وارد اصفهان شده تا زمان سید محمد طباطبائی را با حوصله زیاد مورد مداقه و بررسی قرار دادهاند، و چون به جد پنجم خود میرسند که از اصفهان به بروجرد رفت و در آنجا ساکن شد، و از مفاخر فقها و حکما بود، تفصیل بیشتری میدهند زیرا عمده هدف آن مرحوم نیز همان بوده است.
آنگاه افراد خاندان خود را که از دودمان او بودهاند، در دو شاخه طباطبائی بروجردی و طباطبائی نجفی که همگی از پسران سید مرتضی طباطبائی بروجردی پسر سید محمد طباطبائی بودهاند، نام برده، و درباره بعضی از آنها که از رجال بزرگ خاندان میباشند، همچون جد سومش سید جواد، و عموی جد دومش علامه بحر العلوم و میرزا علینقی جد دوم خود، و حاج میرزا محمود بروجردی عموی پدرش که هر کدام
صفحه/12
دانشمندی بزرگ بودهاند، مختصر توضیحی میدهند و ما نیز در پاورقی توضیح بیشتری دادهایم.