اعزام مبلغ به خارج

 

 

 

آیت الله محمد علی گرامی می گوید:

آقای بروجردی در اعزام مبلغ به خارج از کشور خیلی فعال بود. ایشان در مصر، مکه، مدینه و آفریقا نماینده داشت. نماینده­ی ایشان در مدینه مرحوم آقا سید زین العابدین بود و پس از او، مرحوم آقا شیخ عبدالحسین فقیهی رشتی به این کار پرداختند. آقای محققی را به هامبورگ فرستادند و برای حفظ موقعیت آنها سفارش می­کرد. مثلاً آقای محققی به ایشان گفته بود اگر من بخواهم کنار خیابان بایستم برای یک روحانی شیعه سبک است. ایشان هم بلافاصله فرموده بود: شما در آنجا ماشین بخرید و راننده هم بگیرید، با اینکه خود آقای بروجردی ماشین نداشت بعد آقای محققی گفته بود: ما در آنجا خودمان می­توانیم رانندگی کنیم و عیبی نیست، بلکه اصولاً در آنجا راننده داشتن غیر عادی است. وقتی آقای محققی به اینجا برگشت، من به دیدن او رفتم و فعالیت­هایی را که در آنجا با نظر مرحوم آقای بروجردی انجام شده بود، تشریح کرد در آنجا نشریاتی منتشر می­کردند و با افرادی که تازه اسلام می­آوردند مذاکراتی می­شد و مسجد نیز می­ساختند به مدت کوتاهی پدر آقای محمدی گلپایگانی رفتند و پس از آن که آقای بروجردی فوت کرد، مرحوم آقای بهشتی با نظر آقای خوانساری و آقای شریعتمداری که آنجا را تامین بودجه می­کردند، رفت. آقای بهشتی قبلاً که قم بودند، صبح اول وقت در صحن برای عده معدودی «مکاسب» درس می­دادند و سپس به مدرسه­ی دین و دانش می­رفت و آن­جا را اداره می­کرد و پس از دستور آقایان، از قم به آلمان هجرت نمود.

……………………………………………………………….

احمدی، محمد رضا،خاطرات آیت الله محمد علی گرامی، انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامی،ص146.

 

توجه آیت الله بروجردی به فعالیتهای تبلیغی در خارج از کشور

مصاحبه باآیت الله حسینعلی منتظری

س: تا آنجا که ما اطلاع داریم مرحوم آیت الله بروجردی به خارج از کشور هم مبلغانی اعزام می کردند و در آنجا موسساتی به وجود می آوردند نظیر مرکز اسلامی هامبورگ، آیا در آمریکا و فرانسه و سایر کشورها هم اقدام مشابهی انجام دادند؟ آیا هدف ایشان صرفا جنبه های تبلیغی بود یا در نظر داشتند پایگاههایی را برای آینده درست کنند؟

ج: آیت الله بروجردی در این جهت فکرش خیلی فکر وسیعی بود، همین جهت که باید با دنیا مربوط بود باید به مسلمانهای جاهای دیگر هم رسید. با طرح مساله شیعه و سنی هم خیلی مخالف بود، ایشان معتقد بود که باید کاری کرد که اصل اسلام مطرح باشد؛ منتها آن وقت امکانات کم بود، مثلاً آقای محققی از باب این که مقدار علوم جدید می دانست آدم روشنفکری محسوب می شد، ما پنج شنبه و جمعه ها پیش ایشان هندسه می خواندیم، شاید چند تا کلمه انگلیسی هم بلد بود آدم خوبی هم بود، در میان طلبه ها این جور افراد کم بودند. در همان زمان صحبت شد که مرحوم آیت الله بروجردی مرحوم آیت الله بهشتی را به خارج بفرستند، اما نظر ایشان این بود که ایشان جوان است؛ عقیده آقای بروجردی این بود که از افرادی که سن بیشتری دارند استفاده شود، در این رابطه مرحوم مطهری می گفت آقای بروجردی پیر پرست است؛ به هر حال اشخاصی را که بشود به خارج فرستاد کم بودند و الا فکر ایشان این بود که باید در این زمینه ها کار کرد. مسجد هامبورگ را در آلمان ایشان بنا کرد و آقای حاج شیخ محمد محققی را که علاوه بر علوم حوزوی به علوم جدید نیز آشنا بود به آنجا فرستاد، آقای محققی در آنجا نماینده ایشان بود و از تایید و کمک به ایشان هم دریغ نمی کرد. آیت الله بروجردی نسبت به وحدت شیعه و سنی هم خیلی عنایت داشت. من قبلا عرض کردم که آشیخ محمد تقی قمی که در مصر بود در حقیقت پایگاهش در ایران آیت الله بروجردی بود، رابط بین شیخ شلتوت و آیت الله بروجردی آشیخ محمد تقی بود وظاهراً آیت الله بروجردی برای آنها کمک پولی می فرستاد، فتوای معروف شیخ شلتوت در حقیقت به واسطه فعالیت آیت الله بروجردی صادر شد. بالاخره ایشان روی این جهات خیلی عنایت داشتند؛ آقای حسینعلی محفوظ را که در اول کتاب اصول کافی نامش دیده می شود من دیده بودم، یک فرد متتبع بود که در خارج از کشور در نشر معارف اسلامی فعالیت می کرد، آیت الله بروجردی خیلی از ایشان تجلیل می کرد، و از این گونه کارهای تتبعی و تحقیقی خوشش می آمد.

س: مگر آیت الله بهشتی نماینده آیت الله بروجردی در آلمان نبودند؟

ج: ظاهرا ایشان پس از رحلت مرحوم آیت الله بروجردی از طرف آیت الله میلانی و آیت الله خوانساری به آلمان رفتند.

……………………………………………

منتظری، حسنعلی، مجله حوزه شماره 43-44،آیت الله بروجردی و مرجعیت عامه