آیت الله سید حسین علوی بروجردی می گوید:
یكی از بزرگ ترین و گرانبهاترین خدمات آیت الله فقید به جهان اسلام مخصوصا به عالم تشیع ، ایجاد حسن تفاهم و هم آهنگی عجیبی بود كه با درایت و روشن بینی خاص خود بین همه فرق اسلامی ایجاد فرمودند ، آیت الله فقید از اولین روزهای زعامت مطلقه خود در تحكیم این بنیان تا جایی كه در قدرت داشتند كوشیدند و چنان كه خواهیم دید در تامین این هدف هم خداوند آنچنان توفیقی به ایشان عنایت فرمود كه منحصر به خود اوست ، این مرد عالیقدر كه خوب متوجه شده بودند اگر بنا شود تفاهمی در بین مسلمین ایجاد شود باید از مجامع علمی سرچشمه بگیرد و به قدرت جامع الازهر مصر در بین مسلمین واقف بودند ، لذا از امكانات و فرصت‌ها برای رابطه با آن مقامات تا جایی كه موقعیت ایشان اجازه می داد استفاده می كردند .
برای شروع این كار دانشمند محترم و خدمتگذار صدیق آقای قمی بهترین رابط بودند ، آقای شیخ محمد تقی قمی را كه خود مردی دانشمند و متین و موقع شناس و در عین حال علاقمند به اسلام و اتحاد اسلامی و دبیر كل جمعیت دار التقریب بین المذاهب الاسلامیه در قاهره است و می توان ادعا نمود در همه موفقیت هایی كه آیت الله فقید در پیشرفت اتحاد اسلامی پیدا نمودند ، این مرد هم سهم به سزایی دارند ، برای اولین بار به حضور پذیرفته و بسیار ایشان را مورد مهر و عنایت قرار داده و هدف عالی دارالتقریب را كه ایجاد هم آهنگی بین فرق مختلف مسلمین و از بین بردن موجبات نفاق كه امروز می تواند مستمسك سیاست های مختلف قرار گرفته و آتش كینه و نفاق را دامن بزند ، بسیار ستودند و فرمودند : شما از طرف من اجازه دارید رضایت خاطر مرا از این هدف بزرگ به همه علمای دارالتقریب و مخصوصا رئیس جامع الازهر كه آن روز استاد بزرگ شیخ مجید سلیم بود اعلام دارید و همین بیان كه قدردانی از هدف دارالتقریب بود موجب گردید كه ، شیخ جامع الازهر در جواب پیام قدردانی شفاهی آیت الله فقید ، نامه ای به ایشان بنویسند كه این نامه باب مكاتبات را بین این دو قدرت علمی اسلامی باز و بعد از چند سال چنان كه خواهیم دید منجر به صدور فتوایی گردید كه در سراسر تاریخ اسلام بی سابقه است .
اینك ترجمه نامه شیخ مجید سلیم رئیس الازهر مصر را از شماره دوم سال چهارم رساله الاسلام نقل می كنم :
حضور محترم آیت الله آقای حاج آقا حسین بروجردی حفظه الله ، سلام الله علیكم و رحمته .
اما بعد ، استاد محترم آقای شیخ محمد تقی قمی دبیر كل دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه ، پیام شفاهی آن جناب را ابلاغ نمودند كه با كمال لطف و بزرگواری خدمت اینجانب و علمای دارالتقریب را در راه دین مبین اسلام ستوده اید و تاثیر این خدمت را در ایجاد حسن تفاهم و هم آهنگی بین مسلمانان و جلوگیری از دسائس غرض ورزان ، تمجید فرموده اید .
خدا می‌داند كه این كار بهترین آرزوی من است كه می‌خواهم مادام العمر آن را عملی سازم و پیوسته از باری تعالی مسئلت دارم كه آرزوی مرا بر آورد و كسانی كه در این راه مقدس جدیت دارند تایید كند .
من از اعتماد و وثوق جنابعالی در حق خود تشكر می كنم و متقابلا می دانم كه آن جناب پیوسته كوشش دارید كه در سایه علم و مقام و نفوذ روحانی خود در ایران و سایر كشورها ، موجبات اصلاح امور امت اسلام را فراهم سازید و مخصوصا توجه آن حضرت به معنویات دار التقریب عنایت بیشتر جناب شما را در موارد مختلف و مناسبات گوناگون برای ما نمودار می‌سازد ، زیرا همان طور كه از مثل جناب عالی انتظار می رود شما با دانش و بصیرت و تقوا و دور اندیشی خود ، راهی را كه ما برای بزرگداشت مسلمانان و تقویت و شوكت و عظمت آنها پیش گرفته‌ایم ، به خوبی تشخیص داده و تحسین می كنید .
این نخستین نامه‌ای بود كه رئیس جامع الازهر مصر كه بزرگترین قدرت علمی عامه و از شخصیات بارز آنان است برای آیت الله فقید نوشتند و همین نامه باب مكاتبات را بین این دو قدرت بزرگ اسلامی مفتوح ساخت . آیت الله فقید در جواب این نامه دستور فرمودند نامه‌ای نوشته شد كه در آن نامه از هدف دارالتقریب تمجید فراوان شده و متذكر شدند كه من هم تا جایی كه امكان داشته باشد برای از بین بردن موجبات نفاق كوشش و جدیت می كنم . طولی نكشید كه یكی از علمای مصر بنام شیخ حسن یاقوری كه استاد جامع الازهر و وزیر اوقاف مصر بود به ایران مسافرت و با آیت الله العظمی ملاقات نمودند .
قدرت علمی و شخصیت فوق العاده و جذابیت مخصوص آیت الله بی اندازه ایشان را تحت تاثیر قرار داده بود . هنگام خداحافظی آیت الله فقید یك جلد كتاب خلاف شیخ را به ایشان اهدا نمودند .
همین اقدام موجب شد كه در اندك مدتی كتاب مختصر النافع علامه حلی و تفسیر مجمع البیان شیخ طوسی در مصر طبع و مورد نظر اساتید و طبقه دانشمند مملكت مصر قرار گرفت و طبع همین كتاب و شدت توجه طبقه دانشمند عامه موجب شد كه شیخ الازهر اعلام نمودند من باید اعتراف كنم كه فقه جعفری در موارد متعددی به فقه ما برتری دارد و من معتقدم در موضوع طلاق باید به فقه جعفری عمل شود . باید اعتراف نمود كه دقت نظر و روشن بینی خاص آیت الله فقید و فتاوی صریح ایشان در مسائل و مواردی كه اكثرا سلیقه افراد در پیدایش آنها بی اثر نبود ، یكی از بزرگ ترین علل پیشرفت هدف آن مرد بزرگ بود و همین واقع بینی عجیب بود كه به یك بار نظر اهل سنت و عامه را نسبت به شیعیان تغییر داد و روی همین نظر بود كه جامع الازهر مصر در تاریخ پیدایشش ، برای اولین بار روز عاشورای امام حسین علیه السلام را روز عزای عمومی اعلام و خود الازهر هم مجلس بسیار مجلل و با شكوهی تشكیل داد و استاد معظم شیخ محمود شلتوت كه این ایام بعد از درگذشت شیخ بزرگوار استاد مجید سلیم ریاست جامع الازهر مصر را عهده دار شده بود ، در نامه‌ای كه به آیت الله فقید نوشته و این موضوع را به عرض ایشان رسانیدند ، آیت الله فقید را برادر معظم خطاب نمودند ، ولی مگر آیت الله فقید به این اندازه موفقیت می توانست قانع باشد .
ایشان همه هدفشان این بود كه وضعی ایجاد شود كه نظر اهل سنت را نسبت به شیعیان كه به واسطه بعضی اعمال بی رویه جهال در بعضی از مسافرت ها ، آنان را مشرك و كافر می دانستند عوض كند و سایر فرق مسلمین را متوجه كند كه مبانی علمی و اصول اعتقادی شیعه با این امتیاز كه مستقیما از طریق اهل بیت عصمت و طهارت به دست آنها رسیده است بقدری محكم و متین است كه قابل مقایسه با سایر فرق مسلمین نیست .
اگر چه طبع كتاب مختصر النافع در بین طبقه تحصیل كرده و عالم تا اندازه‌ای توانست این نظر را تامین كند ، ولی نظر مردم عادی عوام را كه تنها تابع نظریات مراجع عالی علمی و روحانی هستند نه تنها این كتاب بلكه ده ها جلد كتاب دیگر این چنین هم نمی‌تواند عوض كند . ناچار باید فكر دیگری كرد ، چون همه جنجال‌ها به دست عوام شروع می شود و همه نظریات حاد و افراطی از طرف طبقه غیر عالم ابراز می گردد و لذا باید علمای اهل سنت در راه انجام این مقصود هم قدمی بردارند و بالاترین مقامی كه می تواند این مشكل هزار ساله مذهبی را حل كند و به عوام اهل سنت بفهماند كه شیعه هم مانند دیگر فرق اسلام نه تنها مشرك و كافر نیست بلكه دارای امتیازات بسیاری است كه در هیچیك از فرق اسلام نیست ، جامع الازهر مصر و رئیس پر قدرت آن شیخ محمود شلتوت است . اقدامات عاقلانه آیت الله فقید برای انجام این مقصود شروع شد و در خلال چند سال با حزم و احتیاط و در عین حال با رعایت همه جوانب با تائیدات الهی و خواست خداوند عالم و عنایات بی پایانش نسبت به این عالم جلیل یكی از بزرگترین موفقیت‌ها در طول تاریخ نصیب ایشان گردید .
صاحب روضات از حدائق المقربین نقل فرموده كه علم الهدی سید مرتضی اعلی الله مقامه با القادر بالله ، خلیفه عباسی قرار گذارد كه یكصد هزار اشرفی طلا به او بدهند كه مذهب شیعه هم چون دیگر مذاهب علنی و بدون تقیه آزاد باشد ، سید از مال خود هشتاد هزار اشرفی مهیا كرد ولی مسلمانان نتوانستند بقیه را تهیه كنند و بعدا هم معلوم شد آن مرد حیله باز از اول هم قصد انجام وعده خود را نداشته است ولی خداوند این امتیاز را به آیت الله فقید عنایت فرمود كه بزرگ ترین مرجع رسمی اهل سنت و جماعت و بالاترین قدرت علمی آنها با كمال صراحت و وضوح فتوا داد كه همه طبقات اهل سنت و جماعت باید بدانند كه پیروان مذهب شیعه اثنی‌عشریه علاوه بر اینكه مشرك نیستند ، با دیگر فرق اسلام از نظر برخورداری از امتیازات اسلام برابرند . خداوند عالم این افتخار را هم به آنان نصیب فرموده است كه با استفاده از اخبار و احادیث فرزندان پیغمبر باب اجتهاد در بین آنان مفتوح و در هر عصری از اعصار پیشوایان آنان می توانند به مقام شامخ اجتهاد رسیده و با فتاوی خود معضلات دینی آنان را حل و فصل نمایند و روی همین امتیاز هم به همه مسلمین اهل سنت و جماعت اجازه داده می شود كه در صورت تمایل از فتاوی علمای شیعه جعفری پیروی نموده و از دستورات آنان اطاعت نمایند . صدور این فتوی كه ما برای ثبت در تاریخ عین آن را به نظر خوانندگان می‌رسانیم بزرگ ترین موفقیت و بالاترین خدمت آیت الله العظمی آقای بروجردی ، مجدد مذهب در قرن چهاردهم است كه كاری را كه بزرگان دین و گذشتگان از علما تا سر حد امكان برای انجامش كوشش نمودند ، خداوند عالم به دست ایشان عملی ساخت . رحمة الله علیه .
……………………………………………………………………….
علوی طباطبائی،سید محمد حسین،زندگانی آیت الله بروجردی،چاپ و انتشارات اطلاعات،تهران خرداد 1341،ص117.