مكان نمازگزار ده شرط دارد:
شرط اوّل: آن كه مباح باشد.
مسأله 875- كسی كه در ملك غصبی نماز می‌خواند اگرچه روی فرش و تخت و مانند این‌ها باشد، نمازش باطل است، ولی نماز خواندن در زیر سقف غصبی و خیمۀ غصبی مانعی ندارد.
مسأله 876- نماز خواندن در ملكی كه منفعت آن مال دیگری است، بدون اجازۀ كسی كه منفعت ملك مال او میباشد باطل است؛ مثلاً در خانۀ اجاره‌ای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون اجازۀ كسی كه آن خانه را اجاره كرده نماز بخواند، نمازش باطل است، و همچنین است اگر در ملكی كه دیگری در آن حقی دارد نماز بخواند؛ مثلاً اگر میت وصیت كرده باشد كه ثلث مال او را به مصرفی برسانند تا وقتی ثلث را جدا نكنند، نمی‌شود در ملك او نماز خواند.
مسأله 877- كسی كه در مسجد نشسته، اگر دیگری جای او را غصب كند و در آن جا نماز بخواند، نمازش باطل است.
مسأله 878- اگر در جائی كه نمیداند غصبی است نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد، یا در جائی كه غصبی بودن آن را فراموش كرده نماز بخواند و بعد از نماز یادش بیاید، نماز او صحیح است؛ ولی كسی كه خودش جائی را غصب كرده، اگر فراموش كند و در آن جا نماز بخواند، نمازش باطل میباشد.
مسأله 879- اگر بداند جایی غصبی است، ولی نداند كه در جای غصبی نماز باطل است و در آن جا نماز بخواند، نماز او باطل میباشد.
مسأله 880- كسی كه ناچار است نماز واجب را سواره بخواند، چنانچه حیوان سواری یا زین یا نعل آن غصبی باشد، نماز او باطل است، و همچنین است اگر بخواهد بر آن حیوان نماز مستحبی بخواند.
مسأله 881- كسی كه در ملكی با دیگری شریك است، اگر سهم او جدا نباشد بدون اجازۀ شریكش نمی‌تواند در آن ملك تصرف كند و نماز بخواند.
مسأله 882- اگر با عین پولی كه خمس و زكات آن را نداده ملكی بخرد، تصرف او در آن ملك حرام و نمازش هم در آن باطل است.
مسأله 883- اگر صاحب ملك به زبان اجازۀ نماز خواندن بدهد و انسان بداند كه قلباً راضی نیست، نماز خواندن در ملك او باطل است، و اگر اجازه ندهد و انسان یقین كند كه قلباً راضی است، نماز صحیح است.
مسأله 884- تصرف در ملك میتی كه خمس یا زكات بدهكار است، حرام و نماز در آن باطل است، ولی اگر بدهی او را بدهند یا ضامن شوند كه ادا نمایند، تصرف و نماز در ملك او اشكال ندارد.
مسأله 885- تصرف در ملك میتی كه به مردم بدهكار است، حرام و نماز در آن باطل است، ولی اگر ضامن شوند كه قرضهای او را بپردازند، یا این كه طلبكارها و وصی میت یا طلبكارها و حاكم شرع اجازه بدهند، تصرف و نماز در ملك او مانعی ندارد.
مسأله 886- اگر میت قرض نداشته باشد، ولی بعضی از ورثۀ او صغیر یا دیوانه یا غائب باشند، تصرف در ملك او حرام و نماز در آن باطل است.
مسأله 887- نماز خواندن در مسافرخانه و حمام و مانند این‌ها كه برای واردین آماده است اشكال ندارد؛ ولی در غیر این قبیل جاها، در صورتی می‌شود نماز خواند كه مالك آن اجازه بدهد، یا حرفی بزند كه معلوم شود برای نماز خواندن اذن داده است، مثل این كه به كسی اجازه بدهد در ملك او بنشیند و بخوابد كه از این‌ها فهمیده می‌شود برای نماز خواندن هم اذن داده است.
مسأله 888- در زمین بسیار وسیعی كه برای بیشتر مردم مشكل است، موقع نماز از آن جا به جای دیگر بروند، بی اجازۀ مالك، می‌شود نماز خواند.
شرط دوم
مسأله 889- مكان نمازگزار باید بیحركت باشد، و اگر به واسطۀ تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جائی كه حركت دارد، مانند اتومبیل و كشتی و تِرن نماز بخواند، به قدری كه ممكن است باید در حال حركت چیزی نخواند و اگر آن‌ها [این وسایل نقلیه] از قبله به طرف دیگر حركت كنند، [نماز گزار] به طرف قبله برگردد.
مسأله 890- نماز خواندن در اتومبیل و كشتی و ترن و مانند این‌ها، وقتی ایستاده‌اند مانعی ندارد.
مسأله 891- روی خرمن گندم و جو و مانند این‌ها كه نمی‌شود بیحركت ماند، نماز باطل است.
شرط سوم
مسأله 892- بنابر احتیاط واجب باید در جائی نماز بخواند كه اطمینان داشته باشد، نماز را تمام میكند، و در جائی كه به واسطۀ احتمال باد، و باران، و زیادی جمعیت و مانند این‌ها اطمینان ندارد كه بتواند نماز را تمام كند، احتیاط واجب آن است كه نماز نخواند.
شرط چهارم
آن كه در جائی كه ماندن در آن حرام است ـ مثلاً زیر سقفی كه نزدیك است خراب شود ـ نماز نخواند.
شرط پنجم
آن كه روی چیزی كه ایستادن و نشستن روی آن حرام است ـ مثل فرشی كه اسم خدا بر آن نوشته شده ـ نماز نخواند.
شرط ششم
آن كه در جائی كه سقف آن كوتاه است و نمی‌تواند در آنجا راست بایستد، یا به اندازه‌ای كوچك است كه جای ركوع و سجود ندارد، نماز نخواند؛ و اگر ناچار شود كه در چنین جائی نماز بخواند، باید به قدری كه ممكن است قیام و ركوع و سجود را به جا آورد.
شرط هفتم
مسأله 893- بنابر احتیاط واجب باید جلوتر از قبر پیغمبر و امام ) علیهم السلام) نماز نخواند.
مسأله 894- اگر در نماز چیزی ـ مانند دیوار ـ بین او و قبر مطهّر باشد كه بیاحترامی نشود اشكال ندارد، ولی فاصله شدن صندوق شریف و ضریح و پارچه‌ای كه روی آن افتاده كافی نیست.
شرط هشتم
آن كه مكان نمازگزار اگر نجس است به طوری تر نباشد كه رطوبت آن به بدن یا لباس او برسد؛ ولی جائی كه پیشانی را بر آن می‌گذارد اگر نجس باشد، در صورتی كه خشك هم باشد نماز باطل است، و احتیاط مستحب آن است كه مكان نمازگزار اصلاً نجس نباشد.
شرط نهم
مسأله 895- بنابر احتیاط واجبباید زن عقبتر از مرد بایستد، و جای سجده او از جای ایستادن مرد كمی عقبتر باشد.
مسأله 896- اگر زن برابر مرد یا جلوتر بایستد و با هم وارد نماز شوند، احتیاط واجب آن است كه نماز را دوباره بخوانند، و اگر یكی زودتر از دیگری به نماز بایستد، نماز او صحیح است، و كسی كه بعد مشغول نماز شده، بنابراحتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند.
مسأله 897- اگر بین مرد و زن دیوار یا پرده یا چیز دیگری باشد كه یكدیگر را نبینند، یا بین آنان اقلاً ده ذراع ـ كه تقریباً پنج متر می‌شود ـ فاصله باشد، چنانچه زن برابر مرد یا جلوتر از او باشد نماز هر دو صحیح است، و همچنین است اگر مكان یكی از آنان به قدری بلند باشد كه نگویند زن جلوتر از مرد یا برابر او ایستاده است.
شرط دهم
آن كه جای پیشانی نمازگزار از جای زانوها و سر انگشتان پای او بیش از چهار انگشت بسته پستتر یا بلندتر نباشد. و تفصیل این مسأله در احكام سجده گفته می‌شود.
مسأله 898- بودن مرد و زن نامحرم در اطاقی كه كسی در آن جا نیست و كسی هم نمی‌تواند وارد شود، حرام است، و احتیاط واجب آن است كه در آن جا نماز نخوانند، ولی اگر یكی از آن‌ها مشغول نماز باشد و دیگری كه با او نامحرم است وارد شود، نماز او اشكال ندارد.
مسأله 899- نماز خواندن در جائی كه تار و مانند آن استعمال می‌كنند، باطل است.
مسأله 900- احتیاط واجب آن است كه در خانۀ كعبه و بر بام آن نماز واجب نخوانند، ولی در حال ناچاری اشكال ندارد.
مسأله 901- خواندن نماز مستحب در خانۀ كعبه و بر بام آن اشكال ندارد، بلكه مستحب است در داخل خانه مقابل هر ركنی دو ركعت نماز بخوانند.
جاهایی كه نماز خواندن در آن‌ها مستحب است
مسأله 902- در شرع مقدس اسلام بسیار سفارش شده است كه نماز را در مسجد بخوانند، و بهتر از همۀ مسجدها مسجدالحرام است، و بعد از آن مسجد پیغمبر (ص)، و بعد مسجد كوفه، و بعد از آن مسجد بیت المقدس، و بعد از مسجد بیت المقدس مسجد جامع هر شهر، و بعد از آن مسجد محلّه، و بعد از مسجد محلّه، مسجد بازار است.
مسأله 903- برای زن‌ها نماز خواندن در خانه، بلكه در صندوق خانه و اطاق عقب بهتر است، ولی اگر بتوانند كاملاً خود را از نامحرم حفظ كنند، بهتر است در مسجد نماز بخوانند.
مسأله 904- نماز در حرم امامان ) علیهم السلام) مستحب بلكه بهتر از مسجد است. و نماز در حرم مطهّر حضرت امیرالمؤمنین(ع) برابر دویست هزار نماز است.
مسأله 905- زیاد رفتن به مسجد، و رفتن در مسجدی كه نمازگزار ندارد مستحب است، و همسایۀ مسجد اگر عذری نداشته باشد، مكروه است در غیر مسجد نماز بخواند.
مسأله 906- مستحب است انسان با كسی كه در مسجد حاضر نمی‌شود غذا نخورد، و در كارها با او مشورت نكند، و همسایۀ او نشود، و از او زن نگیرد، و به او زن ندهد.
جاهایی كه نماز خواندن در آن‌ها مكروه است
مسأله 907- نماز خواندن در چند جا مكروه است و از آن جمله است:
حمام، زمین نمكزار، مقابل انسان، مقابل دری كه باز است، در جاده و خیابان و كوچه اگر برای كسانی كه عبور می‌كنند زحمت نباشد، و چنانچه زحمت باشد حرام و نماز باطل است، مقابل آتش و چراغ، در آشپزخانه و هر جا كه كورۀ آتش باشد، مقابل چاه و چاله‌ای كه محل بول باشد، روبهروی عكس و مجسمۀ چیزی كه روح دارد، مگر آن كه روی آن پرده بكشند، در اطاقی كه جُنُب در آن باشد، در جائی كه عكس باشد اگرچه روبهروی نمازگزار نباشد، مقابل قبر، روی قبر، بین دو قبر، در قبرستان.
مسأله 908- كسی كه در محل عبور مردم نماز می‌خواند، یا كسی روبهروی او است، مستحب است جلوی خود چیزی بگذارد، و اگر چوب یا ریسمانی هم باشد كافی است.