نمازهای واجب شش است:
اوّل: نماز یومیه.
دوم: نماز آیات.
سوم: نماز میت.
چهارم: نماز طواف واجب خانۀ كعبه.
پنجم: نماز قضای پدر و مادر كه بر پسر بزرگتر واجب است.
ششم: نمازی كه به واسطۀ اجاره و نذر و قسم و عهد واجب می‌شود.
نمازهای واجب یومیه
نمازهای واجب یومیه پنج است:
ظهر و عصر، هر كدام چهار ركعت، مغرب سه ركعت، عشا چهار ركعت، صبح دو ركعت.
مسأله 736- در سفر باید نمازهای چهار ركعتی را با شرائطی كه گفته می‌شود، دو ركعت خواند.
وقت نماز ظهر و عصر
مسأله 737- اگر چوب یا چیزی مانند آن را راست در زمین هموار فرو برند، صبح كه خورشید بیرون می‌آید، سایۀ آن به طرف مغرب می‌افتد و هر چه آفتاب بالا می‌آید این سایه كم می‌شود، و در شهرهای ما در اوّل ظهر شرعی به آخرین درجۀ كمی می‌رسد، و ظهر كه گذشت سایۀ آن به طرف مشرق برمی‌گردد و هر چه خورشید رو به مغرب می‌رود، سایه زیادتر می‌شود، بنابراین وقتی سایه به آخرین درجۀ كمی رسید و دو مرتبه رو به زیاد شدن گذاشت، معلوم می‌شود ظهر شرعی شده است، ولی در بعضی شهرها ـ مثل مكه ـ كه گاهی موقع ظهر سایه به كلی از بین می‌رود، بعد از آن كه سایه دوباره پیدا شد معلوم می‌شود ظهر شده است.
مسأله 738- چوب یا چیز دیگری را كه برای معین كردن ظهر به زمین فرو می‌برند، شاخِص گویند.
مسأله 739- نماز ظهر و عصر هر كدام وقت مخصوص و مشتركی دارند:
وقت مخصوص نماز ظهر از اوّل ظهر است تا وقتی كه از ظهر به اندازۀ خواندن نماز ظهر بگذرد، كه اگر كسی سهواً تمام نماز عصر را در این وقت بخواند، نمازش باطل است.
و وقت مخصوص نماز عصر موقعی است كه به اندازۀ خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد، كه اگر كسی تا این موقع نماز ظهر را نخوانده، نماز ظهر او قضا شده و باید نماز عصر را بخواند. و ما بین وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر، وقت مشترك نماز ظهر و نماز عصر است، كه اگر كسی در این وقت اشتباهاً نماز عصر را پیش از نماز ظهر بخواند، نمازش صحیح است و باید نماز ظهر را بعد از آن به جا آورد.
مسأله 740- اگر پیش از خواندن نماز ظهر سهواً مشغول نماز عصر شود، و در بین نماز بفهمد اشتباه كرده است، چنانچه در وقتِ مشترك باشد باید نیت را به نماز ظهر برگرداند، یعنی نیت كند كه آنچه تا حال خواندهام و آنچه را مشغولم و آنچه بعد می‌خوانم، همه نماز ظهر باشد، و بعد از آن كه نماز را تمام كرد نماز عصر را بخواند. و اگر در وقت مخصوص به ظهر باشد، بنابراحتیاط واجب، باید نیت را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام كند، بعد هر دو نماز را به ترتیب به جا آورد.
مسأله 741- در زمان حضور امام (ع) واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو ركعت نماز جمعه بخواند، ولی در این زمان اگر كسی نماز جمعه بخواند، احتیاط واجب آن است كه نماز ظهر را هم بخواند.
مسأله 742- وقت نماز جمعه از اوّل ظهر است تا وقتی كه سایۀ شاخص به اندازۀ خود شاخص شود.
وقت نماز مغرب و عشا
مسأله 743- مغرب موقعی است كه سرخی طرف مشرق كه بعد از غروب آفتاب پیدا می‌شود از بالای سر انسان بگذرد.
مسأله 744- نماز مغرب و عشا هر كدام وقت مخصوص و مشتركی دارند:
وقت مخصوص نماز مغرباز اوّل مغرب است تا وقتی كه از مغرب به اندازۀ خواندن سه ركعت نماز بگذرد، كه اگر كسی مثلاً مسافر باشد و تمام نماز عشا را سهواً در این وقت بخواند، نمازش باطل است.
و وقت مخصوص نماز عشا موقعی است كه به اندازۀ خواندن نماز عشا به نصف شب مانده باشد، كه اگر كسی تا این موقع نماز مغرب را نخواند، باید اوّل نماز عشا و بعد از آن نماز مغرب را بخواند. و بین وقت مخصوص نماز مغرب و وقت مخصوص نماز عشا، وقت مشترك نماز مغرب وعشا است، كه اگر كسی در این وقت اشتباهاً نماز عشا را پیش از نماز مغرب بخواند و بعد از نماز ملتفت شود، نمازش صحیح است و باید نماز مغرب را بعد از آن به جا آورد.
مسأله 745- وقت مخصوص و مشترك ـ كه معنی آن در مسأله پیش گفته شد ـ ، برای اشخاص فرق می‌كند، مثلاً اگر به اندازۀ خواندن دو ركعت نماز از اوّل ظهر بگذرد، وقت مخصوص نماز ظهر كسی كه مسافر است تمام شده، و داخل وقت مشترك می‌شود، و برای كسی كه مسافر نیست، باید به اندازۀ خواندن چهار ركعت بگذرد.
مسأله 746- اگر پیش از خواندن نماز مغرب سهواً مشغول نماز عشا شود، و در بین نماز بفهمد كه اشتباه كرده، چنانچه تمام آنچه را خوانده یا مقداری از آن را در وقت مشترك خوانده و به ركوع ركعت چهارم نرفته است، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام كند و بعد نماز عشا را بخواند، و اگر به ركوع ركعت چهارم رفته باید نماز را تمام كند بعد نماز مغرب را بخواند، اما اگر تمام آنچه را خوانده در وقت مخصوص نماز مغرب خوانده باشد، و پیش از ركوع ركعت چهارم یادش بیاید، احتیاط واجب آن است كه نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام كند و دوباره نماز مغرب و بعد از آن عشا را بخواند.
مسأله 747- آخر وقت نماز عشا نصف شب است. و شب را باید از اوّل غروب تا اذان صبح حساب كرد، نه تا اوّل آفتاب.
مسأله 748- اگر از روی معصیت یا به واسطۀ عذری نماز مغرب، یا نماز عشا را تا نصف شب نخواند، بنابر احتیاط واجب باید تا قبل از اذان صبح، بدون این كه نیت ادا و قضا كند به جا آورد.
وقت نماز صبح
مسأله 749- نزدیك اذان صبح از طرف مشرق، سفیده‌ای رو به بالا حركت می‌كند كه آن را فجر اوّل گویند، وقتی كه آن سفیده پهن شد، فجر دوم یا فجر صادق و اوّلِ وقت نماز صبح است، و آخر وقت نماز صبح موقعی است كه آفتاب بیرون می‌آید.