مسأله 305- كسی كه در كارهای وضو و شرایط آن ـ مثل پاك بودن آب و غصبی نبودن آن ـ خیلی شك می‌كند، باید به شك خود اعتنا نكند.
مسأله 306- اگر شك كند كه وضوی او باطل شده یا نه، بنا می‌گذارد كه وضوی او باقی است، ولی اگر بعد از بول استبراء نكرده و وضو گرفته باشد و بعد از وضو رطوبتی از او بیرون آید كه نداند بول است یا چیز دیگر، وضوی او باطل است.
مسأله 307- كسی كه شك دارد وضو گرفته یا نه، باید وضو بگیرد.
مسأله 308- كسی كه می‌داند وضو گرفته و حدثی هم از او سر زده ـ مثلاً بول كرده ـ اگر نداند كه كدام جلوتر بوده، چنانچه پیش از نماز است باید وضو بگیرد، و اگر در بین نماز است باید نماز را بشكند و وضو بگیرد، و اگر بعد از نماز است نمازی كه خوانده صحیح است و برای نمازهای بعد باید وضو بگیرد.
مسأله 309- اگر بعد از وضو یا در بین آن یقین كند كه بعضی جاها را نشسته یا مسح نكرده است، چنانچه رطوبت جاهایی كه پیش از آن است خشك شده، باید دوباره وضو بگیرد، و اگر خشك نشده باید جایی را كه فراموش كرده و آنچه بعد از آن است، بشوید یا مسح كند، و اگر در بین وضو در شستن یا مسح كردن جایی شك كند، باید به همین دستور عمل كند.
مسأله 310- اگر بعد از نماز شك كند كه وضو گرفته یا نه، نماز او صحیح است، ولی باید برای نمازهای بعد وضو بگیرد.
مسأله 311- اگر در بین نماز شك كند كه وضو گرفته یا نه، نماز او باطل است و باید وضو بگیرد و نماز را بخواند.
مسأله 312- اگر بعد از نماز شك كند كه قبل از نماز وضوی او باطل شده یا بعد از نماز، نمازی كه خوانده صحیح است.
مسأله 313- اگر انسان مرضی دارد كه بول او قطره قطره می‌ریزد، یا نمی‌تواند از بیرون آمدن غائط خودداری كند، چنانچه یقین دارد كه از اوّل وقت نماز تا آخر آن، به مقدار وضو گرفتن و نماز خواندن مهلت پیدا می‌كند، باید نماز را در وقتی كه مهلت پیدا می‌كند بخواند، و اگر مهلت او به مقدار كارهای واجب نماز است، باید در وقتی كه مهلت دارد فقط كارهای واجب نماز را به جا آورد، و كارهای مستحب آن ـ مانند اذان و اقامه و قنوت ـ را ترك نماید.
مسأله 314- اگر به مقدار وضو و نماز مهلت پیدا نمی‌كند، و در بین نماز چند دفعه بول یا غائط از او خارج می‌شود، كه اگر بخواهد بعد از هر دفعه وضو بگیرد سخت نیست، باید ظرف آبی پهلوی خود بگذارد و هر وقت بول یا غائط از او خارج شد، فورا وضو بگیرد و بقیۀ نماز را بخواند، و احتیاط مستحب آن است كه همان نماز را دوباره با یك وضو بخواند، و اگر در بین آن نماز وضوی او باطل شد اعتنا نكند.
مسأله 315- كسی كه بول یا غائط طوری پی در پی از او خارج می‌شود كه وضو گرفتن بعد از هر دفعه برای او سخت است، اگر بتواند مقداری از نماز را با وضو بخواند، باید برای هر نماز یك وضو بگیرد.
مسأله 316- كسی كه بول یا غائط پی در پی از او خارج می‌شود اگر نتواند هیچ مقدار از نماز را با وضو بخواند، احتیاط واجب آن است كه برای هر نماز یك وضو بگیرد.
مسأله 317- اگر مرضی دارد كه نمی‌تواند از خارج شدن باد جلوگیری كند، باید به وظیفۀ كسانی كه نمی‌توانند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری كنند عمل نماید.
مسأله 318- كسی كه بول یا غائط پی در پی از او خارج می‌شود، باید برای هر نمازی وضو بگیرد و فوراً مشغول نماز شود، ولی برای به جا آوردن سجده و تشهّد فراموش شده و نماز احتیاط كه باید بعد از نماز انجام داد، در صورتی كه آن‌ها را بعد از نماز فوراً به جا بیاورد، وضو گرفتن لازم نیست.
مسأله 319- كسی كه بول او قطر ه قطره می‌ریزد، باید برای نماز به وسیلۀ كیسه‌ای كه در آن پنبه یا چیز دیگری است كه از رسیدن بول به جاهای دیگر جلوگیری می‌كند، خود را حفظ نماید، و احتیاط واجب آن است كه پیش از هر نماز مخرج بول و كیسه را كه نجس شده آب بكشد، و نیز كسی كه نمی‌تواند از بیرون آمدن غائط خودداری كند، چنانچه ممكن باشد باید به مقدار نماز از رسیدن غائط به جاهای دیگر جلوگیری نماید، و احتیاط واجب آن است كه اگر مشقّت ندارد، برای هر نماز مخرج غائط را آب بكشد.
مسأله 320- كسی كه نمی‌تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری كند در صورتی كه ممكن باشد، باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید، اگرچه خرج داشته باشد، بلكه اگر مرض او به آسانی معالجه می‌شود، احتیاط واجب آن است كه خود را معالجه نماید.
مسأله 321- كسی كه نمی‌تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری كند، بعد از آن كه مرض او خوب شد، لازم نیست نمازهایی را كه در وقت مرض مطابق وظیفۀاش خوانده قضا نماید، ولی اگر در بین وقتِ نماز مرض او خوب شود، باید نمازی را كه در آن وقت خوانده دوباره بخواند.
چیزهایی كه باید برای آن‌ها وضو گرفت
مسأله 322- برای شش چیز وضو گرفتن لازم است:
اوّل: برای نمازهای واجب غیر از نماز میت.
دوم: برای سجده و تشهّد فراموش شده، اگر بین آن‌ها و نماز حدثی از او سر زده، مثلاً بول كرده باشد، و احتیاط واجب آن است كه برای سجده سهو هم وضو بگیرد.
سوم: برای طواف واجب خانۀ كعبه.
چهارم: اگر نذر یا عهد كرده یا قسم خورده باشد كه وضو بگیرد.
پنجم: اگر نذر كرده باشد كه جائی از بدن خود را به خط قرآن برساند.
ششم: برای آب كشیدن قرآنی كه نجس شده، یا بیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن، در صورتی كه مجبور باشد دست یا جای دیگر بدن خود را به خط قرآن برساند، ولی چنانچه معطّل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قرآن است، باید بدون این كه وضو بگیرد، قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد، یا اگر نجس شده آب بكشد.
مسأله 323- مس نمودن خط قرآن (یعنی رساندن جایی از بدن به خط قرآن) برای كسی كه وضو ندارد حرام است، و احتیاط واجب آن است كه موی خود را هم به خط قرآن نرساند، ولی اگر قرآن را به زبان فارسی یا به زبان دیگر ترجمه كنند، مس آن اشكال ندارد.
مسأله 324- جلوگیری بچّه و دیوانه از مس خط قرآن واجب نیست، ولی اگر مس نمودن آنان بی احترامی به قرآن باشد، باید از آنان جلوگیری كنند.
مسأله 325- كسی كه وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی نوشته شده باشد مس نماید، و احتیاط واجب آن است كه اسم مبارك پیغمبر و امام و حضرت زهرا (س) را هم مس ننماید.
مسأله 326- اگر پیش از وقتِ نماز به قصد این كه با طهارت باشد، وضو بگیرد یا غسل كند صحیح است، و نزدیك وقتِ نماز هم اگر به قصد مهیا بودن برای نماز وضو بگیرد اشكال ندارد.
مسأله 327- كسی كه یقین دارد وقت داخل شده اگر نیت وضوی واجب كند و بعد از وضو بفهمد وقت داخل نشده، وضوی او صحیح است.
مسأله 328- مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان3 وضو بگیرد. و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن، و نیز برای مس حاشیۀ قرآن و برای خوابیدن، وضو گرفتن مستحب است. و نیز مستحب است كسی كه وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یكی از این كارها وضو بگیرد، هر كاری را كه باید با وضو انجام داد می‌تواند به جا آورد، مثلاً می‌تواند با آن وضو نماز بخواند.
چیزهایی كه وضو را باطل می‌كند
مسأله 329- هفت چیز وضو را باطل می‌كند :
اوّل: بول. دوم: غائط. سوم: باد معده و روده كه از مخرج غائط خارج شود. چهارم: خوابی كه به واسطۀ آن چشم نبیند و گوش نشنود، ولی اگر چشم نبیند و گوش بشنود وضو باطل نمی‌شود. پنجم: چیزهایی كه عقل را از بین می‌برد، مانند دیوانگی و مَستی و بیهوشی. ششم: استحاضۀ زنان كه بعداً گفته می‌شود. هفتم: كاری كه برای آن باید غسل كرد مانند جنابت.