مسأله 84- نجاسات دوازده چیز است:
اوّل: بول، دوم: غائط، سوم: منی، چهارم: مردار، پنجم: خون، ششم و هفتم: سگ و خوك، هشتم: كافر، نهم: شراب،دهم: فقاع، یازدهم و دوازدهم: عرق جنب از حرام و عرق حیوان نجاستخوار كه بنابر احتیاط واجبباید از این دو اجتناب كرد.
1،2- بول و غائط
مسأله 85- بول و غائط انسان و هر حیوان حرام گوشتی كه خون جهنده دارد ـ كه اگر رگ آن را ببرندخون از آن جستن می‌كند ـ نجس است؛ و بنابر احتیاط واجب باید از بول و غائط حیوان حرام گوشتی كه خون آن جستن نمی‌كند ـ مثل ماهی حرام گوشت ـ اجتناب كرد، ولی فضلۀ حیوانات كوچك ـ مثل پشه و مگس ـ كه گوشت ندارند پاك است.
مسأله 86- بنابر احتیاط واجب باید از فضلۀ پرندگان حرام گوشت اجتناب كرد.
مسأله 87- بول و غائط حیوان نجاستخوار نجس است؛ و همچنین است بول و غائط حیوانی كه انسان آن را وطی كرده ـ یعنی با آن نزدیكی نموده ـ و گوسفندی كه گوشت آن از خوردنِ شیر خوك محكم شده است.
|
3- منی
مسأله 88- منی حیوانی كه خون جهنده دارد، نجس است.
4- مردار
مسأله 89- مردار حیوانی كه خون جهنده دارد نجس است، چه خودش مرده باشد، یا به غیر دستوری كه در شرع معین شده آن را كشته باشند، و ماهی چون خون جهنده ندارد، اگرچه در آب بمیرد پاك است.
مسأله 90- چیزهایی از مردار كه ـ مثل پشم و مو و كرك و استخوان و دندان ـ روح نداشته پاك است.
مسأله 91- اگر از بدن انسان یا حیوانی كه خون جهنده دارد در حالی كه زنده است، گوشت یا چیز دیگری را كه روح دارد جدا كنند، نجس است.
مسأله 92- پوست‌های مختصر لب و جاهای دیگر بدن كه موقع افتادنشان رسیده، اگرچه آن‌ها را بكنند پاك است، ولی بنابر احتیاط واجب باید از پوستی كه موقع افتادنش نرسیده و آن را كنده‌اند اجتناب نمایند.
مسأله 93- تخم مرغی كه از شكم مرغ مرده بیرون می‌آید، اگر پوستِ روی آن سفت شده باشد پاك است، ولی ظاهر آن را باید آب كشید.
مسأله 94- اگر برّه و بزغاله پیش از آن كه علف خوار شوند بمیرند، پنیر مایه‌ای كه در شیر دادن آن‌ها میباشد پاك است، ولی ظاهر آن را باید آب كشید.
مسأله 95- دواجات روان و عطر و روغن و واكس و صابون كه از خارجه می‌آورند، اگر انسان یقین به نجاست آن‌ها نداشته باشد، پاك است.
مسأله 96- گوشت و پیه و چرمی كه در بازار مسلمانان فروخته می‌شود پاك است؛ و همچنین است اگر یكی از اینها در دست مسلمان باشد، ولی اگر بدانند آن مسلمان از كافر گرفته و رسیدگی نكرده كه از حیوانی است كه به دستور شرع كشته شده یا نه، نجس میباشد.
5- خون
مسأله 97- خون انسان و هر حیوانی كه خون جهنده دارد (یعنی حیوانی كه اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن می‌كند) نجس است، پس خون حیوانی كه ـ مانند ماهی و پشه ـ خون جهنده ندارد، پاك میباشد.
مسأله 98- اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری كه در شرع معین شده بكشند، و خون آن به مقدار معمول بیرون آید، خونی كه در بدنش می‌ماند پاك است، ولی اگر به علت نفس كشیدن یا به واسطۀ این كه سر حیوان در جای بلندی بوده خون به بدن حیوان برگردد، آن خون نجس است.
مسأله 99- بنابراحتیاط واجب از تخم مرغی كه ذرّه‌ای خون در آن است باید اجتناب كرد، ولی اگر خون در زرده باشد تا پوست نازك روی آن پاره نشده، سفیده پاك میباشد.
مسأله 100- خونی كه گاهی موقع دوشیدن شیر دیده می‌شود نجس است و شیر را نجس می‌كند.
مسأله 101- خونی كه از لای دندانها می‌آید، اگر به واسطۀ مخلوط شدن با آب دهان از بین برود پاك است؛ ولی احتیاط واجب آن است كه آن را فرو نبرند.
مسأله 102- خونی كه به واسطۀ كوبیده شدن زیر ناخن یا زیر پوست می‌میرد، اگر طوری شود كه دیگر به آن خون نگویند پاك است، و اگر به آن خون بگویند نجس است، و در این صورت چنانچه ناخن یا پوست سوراخ شود، اگر مشقّت ندارد باید برای وضو و غسل خون را بیرون آورند، و اگر مشقّت دارد باید اطراف آن را به طوری كه نجاست زیاد نشود بشویند، و پارچه یا چیزی مثل پارچه بر آن بگذارند و روی پارچه دست تر بكشند و تیمّم هم بكنند.
مسأله 103- اگر انسان نداند كه خون زیر پوست مرده یا گوشت به واسطۀ كوبیده شدن به آن حالت درآمده، پاك است.
مسأله 104- اگر موقع جوشیدنِ غذا ذرّه‌ای خون در آن بیفتد، تمام غذا و ظرف آن نجس می‌شود، و جوشیدن و حرارت و آتش پاك كننده نیست.
مسأله 105- زردابه‌ای كه در حال بهبودی زخم در اطراف آن پیدا می‌شود، اگر معلوم نباشد كه با خون مخلوط است پاك میباشد.
6 و 7– سگ و خوك
مسأله 106- سگ و خوكی كه در خشكی زندگی می‌كنند حتّی مو و استخوان و پنجه و ناخن و رطوبت‌های آن‌ها نجس است، ولی سگ و خوك دریایی پاك است.
8 – كافر
مسأله 107- كافر یعنی؛ كسی كه منكر خدا است، یا برای خدا شریك قرار می‌دهد، یا پیغمبری حضرت خاتم الانبیاء محمّد بن عبدالله(ص) را قبول ندارد، نجس است. و نیز کسی که ضروری دین (یعنی چیزی را كه مثل نماز و روزۀ مسلمانان جزءِ دین اسلام می‌دانند) منكر شود، چنانچه بداند آن چیز ضروری دین است، نجس میباشد و اگر نداند احتیاطاً باید از او اجتناب كرد.
مسأله 108- تمام بدن كافر حتّی مو و ناخن و رطوبت‌های او نجس است.
مسأله 109- اگر پدر و مادر و جدّ و جدّۀ بچّۀ نابالغ كافر باشند آن بچّه هم نجس است، و اگر یكی از اینها مسلمان باشد بچّه پاك است.
مسأله 110- كسی كه معلوم نیست مسلمان است یا نه، پاك میباشد، ولی احكام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلاً نمی‌تواند زن مسلمان بگیرد و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود.
مسأله 111- اگر مسلمانی به یكی از دوازده امام دشنام دهد، یا با آنان دشمنی داشته باشد، نجس است.
9- شراب
مسأله 112- شراب و هر چیزی كه انسان را مست می‌كند، چنانچه به خودی خود روان باشد، نجس است، و اگر مثل بنگ و حشیش روان نباشد اگرچه چیزی در آن بریزند كه روان شود پاك است.
مسأله 113- الكل صنعتی كه برای رنگ كردن درب و میز و صندلی و مانند اینها بكار می‌برند، اگر انسان نداند از چیزی كه مست كننده و روان است درست كرده‌اند، پاك میباشد.
مسأله 114- اگر انگور و آب انگور به خودی خود جوش بیاید حرام و نجس است، و اگر به واسطۀ پختن جوش بیاید، خوردن آن حرام و بنابر احتیاط واجب نجس میباشد.
مسأله 115- خرما و مویز و كشمش و آب آن‌ها اگر جوش بیایند، پاك و خوردن آن‌ها حلال است، اگرچه احتیاط مستحب آن است كه از آن‌ها اجتناب كنند.
10 – فقاع
مسأله 116- فُقّاع كه از جو گرفته می‌شود و به آن آب جو می‌گویند نجس است، ولی آبی كه به دستور طبیب از جو می‌گیرند و به آن ماءِ الشعیر می‌گویند، پاك میباشد.
11 و 12 – عرق جُنُب از حرام و عرق حیوان نجاستخوار
مسأله 117- عرق جنب از حرام بنابر احتیاط واجب نجس است، چه در حال جماع بیرون آید یا بعد از آن، از مرد باشد یا از زن، از زنا باشد یا از لواط، یا از وطی و نزدیكی كردن با حیوانات یا استمناء، (و استمناء آن است كه انسان با خود كاری كند كه منی از او بیرون آید).
مسأله 118- اگر انسان در موقعی كه نزدیكی با زن حرام است ـ مثلاً در روزۀ ماه رمضان ـ با زن خود نزدیكی كند، بنابر احتیاط واجب باید از عرق خود اجتناب نماید.
مسأله 119- اگر جُنب از حرام عوض غسل تیمّم نماید و بعد از تیمّم عرق كند، باز هم بنابر احتیاط واجب باید از عرق خود اجتناب نماید.
مسأله 120- اگر كسی از حرام جُنب شود و بعد با حلال خود نزدیكی كند، یا اوّل با حلال خود نزدیكی كند و بعد از حرام جنب شود، احتیاط واجب آن است كه از عرق خود اجتناب نماید.
مسأله 121- بنابر احتیاط واجب باید از عرق شتر نجاستخوار و هر حیوانی كه به خوردن نجاست عادت كرده، اجتناب كرد.
راه ثابت شدن نجاست
مسأله 122- نجاست هر چیز از سه راه ثابت می‌شود :
اوّل: آن كه خود انسان یقین كندچیزی نجس است، و اگر گمان داشته باشد چیزی نجس است، لازم نیست از آن اجتناب نماید، بنابر این غذا خوردن در قهوه خانه‌ها و مهمان خانه‌هایی كه مردمان لاابالی و كسانی كه پاكی و نجسی را مراعات نمی‌كنند در آن‌ها غذا می‌خورند، اگر انسان یقین نداشته باشد غذایی را كه برای او آورده‌اند نجس است، اشكال ندارد.
دوم: آن كه كسی كه چیزی در اختیار اوست بگوید آن چیز نجس است، مثلاً همسر انسان یا نوكر یا كلفت بگوید ظرف یا چیز دیگری كه در اختیار او است، نجس میباشد.
سوم: آن كه دو مرد عادل بگویند چیزی نجس است، و نیز اگر یك نفر عادل هم بگوید، چیزی نجس است بنابراحتیاط واجبباید از آن چیز اجتناب كرد.
مسأله 123- اگر به واسطۀ ندانستن مسأله نجس بودن و پاك بودن چیزی را نداند ـ مثلاً نداند عرق جُنب از حرام پاك است یا نه ـ باید مسأله را بپرسد، ولی اگر با این كه مسأله را می‌داند چیزی را شك كند پاك است یا نه، مثلاً شك كند آن چیز خون است یا نه، یا نداند كه خون پشه است یا خون انسان، پاك میباشد.
مسأله 124- چیز نجسی كه انسان شك دارد پاك شده یا نه، نجس است، و چیز پاك را اگر شك كند نجس شده یا نه، پاك است، و اگر هم بتواند نجس بودن یا پاك بودن آن را بفهمد لازم نیست وارسی كند.
مسأله 125- اگر بداند یكی از دو ظرف یا دو لباسی كه از هر دوی آن‌ها استفاده می‌كند نجس شده و نداند كدام است، باید از هر دو اجتناب كند، ولی اگر مثلاً نمی‌داند لباس خودش نجس شده یا لباسی كه هیچ از آن استفاده نمی‌كند و مال دیگری است، از لباس خودش هم لازم نیست اجتناب نماید.
راه نجس شدن چیزهای پاك
مسأله126- اگر چیز پاك به چیز نجس برسد و هر دو یا یكی از آن‌ها به طوری تر باشد كه تری یكی به دیگری برسد، چیز پاك نجس می‌شود، و اگر تری به قدری كم باشد كه به دیگری نرسد، چیزی كه پاك بوده نجس نمی‌شود.
مسأله127- اگر چیز پاكی به چیز نجس برسد و انسان شك كند كه هر دو یا یكی از آن‌ها تر بوده یا نه، آن چیز پاك نجس نمی‌شود.
مسأله128- دو چیزی كه انسان نمی‌داند كدام پاك و كدام نجس است، اگر چیز پاكی با رطوبت به یكی از آن‌ها برسد، نجس نمی‌شود.
مسأله129- زمین و پارچه و مانند اینها اگر رطوبت داشته باشد، هر قسمتی كه نجاست به آن برسد نجس می‌شود و جاهای دیگر آن پاك است، و همچنین است خیار و خربزه و مانند اینها.
مسأله130- هر گاه شیره و روغن و مانند اینها طوری باشد كه اگر مقداری از آن را بردارند جای آن خالی نمی‌ماند، همین كه یك نقطۀ از آن نجس شد، تمام آن نجس می‌شود، ولی اگر طوری باشد كه جای آن در موقع برداشتن خالی بماند ـ اگرچه بعد پُر شود ـ فقط جایی كه نجاست به آن رسیده نجس میباشد، پس اگر فضلۀ موش در آن بیفتد، جایی كه فضله افتاده نجس و بقیۀ پاك است.
مسأله131- اگر مگس یا حیوانی مانند آن روی چیز نجسی كه تر است بنشیند، و بعد روی چیز پاكی كه آن هم تر است بنشیند، چنانچه انسان بداند نجاست همراه آن حیوان بوده، چیز پاك نجس می‌شود، و اگر نداند پاك است.
مسأله132- اگر جایی از بدن كه عرق دارد نجس شود و عرق از آن جا به جای دیگر برود، هرجا كه عرق به آن برسد نجس می‌شود، و اگر عرق به جای دیگر نرود جاهای دیگر بدن پاك است.
مسأله133- اخلاطی كه از بینی یا گلو می‌آید، اگر خون داشته باشد، جایی كه خون دارد نجس و بقیۀ آن پاك است؛ پس اگر به بیرون دهان یا بینی برسد، مقداری را كه انسان یقین دارد جای نجسِ اخلاط به آن رسیده نجس است، و محلی را كه شك دارد جای نجس به آن رسیده یا نه، پاك میباشد.
مسأله134- اگر آفتابه‌ای را كه ته آن سوراخ است روی زمین نجس بگذارند، چنانچه آب طوری زیر آن جمع گردد كه با آب آفتابه یكی حساب شود، آب آفتابه نجس می‌شود، بلكه اگر آب بر زمین جاری شود یا فرو رود، در صورتی كه سوراخ آفتابه به زمین نجس متصل باشد، باز هم بنابر احتیاط واجب باید از آب آفتابه اجتناب كرد، ولی اگر سوراخ آن به زمین نجس متصل نباشد و آبِ زیر آفتابه هم با آب داخل آن یكی حساب نشود، آب آفتابه نجس نمی‌شود.
مسأله135- اگر چیزی داخل بدن شود و به نجاست برسد، در صورتی كه بعد از بیرون آمدن، آلوده به نجاست نباشد پاك است، پس اگر اسباب اماله یا آب آن در مخرج غائط وارد شود، یا سوزن و چاقو و مانند اینها در بدن فرو رود، و بعد از بیرون آمدن به نجاست آلوده نباشد نجس نیست؛ و همچنین است آب دهان و بینی اگر در داخل به خون برسد و بعد از بیرون آمدن به خون آلوده نباشد.