اما سید مرتضی پسر سید محمد که خاندانی بزرگ و فرزندان زیادی داشته است(1)، خود دارای چهار پسر بود. یکی از آنها سید محمد باقر بوده که در قریه سامن از قریههای دولت آباد سکونت داشته و گویا در
صفحه / 135
سال 1180 به سامن رفته باشد. فرزندان او سید عبدالعظیم و سید عبدالله و سید یعقوب بودند و من از بازماندگان دو تن اخیر اطلاعی ندارم.
سید عبدالعظیم پسری به نام سید محمد داشت و دختری که بلاعقب بود. سید محمد هم پدر سید بهاءالدین است که مردی فاضل و ادیب و شاعری توانا بوده است، و او هم پدر سید یعقوب و سید اسماعیل و سید ابو القاسم است.
پسر دوم سید مرتضی، سید جعفر است و او پدر میرزا بابا و میرزا یوسف و سه دختر بوده است. میرزا بابا پدر سید بزرگ بود که من او را دیدهام و تقریبا صد سال داشت. فرزندان او سید عباس و سید اسماعیل و دختری بودند که هر سه بلاعقب درگذشتند.
میرزا بابا پسری داشت که نامش سید اسماعیل بود. او اهل علم و فضل بود و پسری داشت به نام سید علی که منقرض شد. میرزا یوسف یک پسر به نام سید حسن و سه دختر داشته که یکی از آنها همسر آقا بزرگ و دیگری همسر سید اسماعیل بود. دختر سوم همسر میرزا عبدالله از اولاد سید رضی بود. میرزا عبدالله پدر سید حسن و سید حسین بود. سید حسین اولادش فقط دختر بود و دو دختر داشت به اسامی طوطی که اولاد داشت، و فاطمه همسر سید مهدی نامی از غیر سادات طباطبا بود. این دختر از سید مهدی پسری به نام بهاء الدین و دختری داشت.
………………………………………………………………………………………
[1] – سید مرتضی بروجردی پس از تحصیل در نجف اشرف گویا همراه پدرش مرحوم سید محمد در اواخر عمر وی، به بروجرد می رود و سالها در آنجا مرجع خاص و عام بوده است. دیدیم که میر عبد اللطیف شوشتری نوشته بود: »از خرم آباد روانه بروجرد شدم…جمعی از اعزه سادات طباطبا در آن شهر ساکن بودند. از آن جمله بود سید مرتضی والد سید محمد مهدی مشهور (بحرالعلوم) ساکن نجف اشرف، و چند کس از فرزندان او. از اعلام روزگار و تقدسی به کمال داشت و به عزت بود. چند روزی که بودم با من مؤانس بود.» تحفة العالم، چاپ دوم ص 175. استاد کل وحید بهبهانی در اجازه اش به فرزند وی علامه بحر العلوم، از وی که برادر زنش بوده است، به »عالم کامل فاضل مقتدی» تعبیر می کند. شرح زندگانی وحید بهبهانی، چاپ دوم، ص 173.
سید مرتضی در سال 1199 به نجف اشرف باز می گردد و مورد استقبال گرم علمای نجف اشرف واقع می شود تا این که در سال 1204 در کربلا رحلت می کند و در رواق حرم مطهر امام حسین (ع) مدفون می گردد. شوهر خواهرش وحید بهبهانی نیز سال بعد 1205 در همانجا دفن می شود و امروز صندوقی که بر مرقد آنهاست نام هر دو را بر آن نوشته اند. قبل از وی شیخ یوسف بحرانی متوفای سال 1186 و بعد از وحید بهبهانی خواهر زاده و دامادش آقا سید علی صاحب ریاض در گذشته 1231 نیز در آنجا به خاک رفته و دفن شده اند. رحمة الله علیهم اجمعین.